روشـــــــــنگری ، بین جهاد با شمشیر و جهاد با کلمه

إضاءة

بين الجهاد بالسيف والجهاد بالكلمة

روشـــــــــنگری

 بین جهاد با شمشیر و جهاد با کلمه

الدعوة إلى الله سبحانه وتعالى وإلى دينه الحق وإلى طاعة خليفة الله في أرضه تبدأ بالكلمة. 

دعوت به سوی خداوند سبحان و متعال، به سوی دین حق او، و به سوی اطاعت و پیروی از جانشین خداوند در زمینش با کلام آغاز می‌شود.

قال تعالى: ﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ﴾⁽⁾. 

حق تعالی می‌فرماید: ﴿(مردم را با حکمت و اندرز نيکو به راه پروردگارت بخوان و با بهترين شيوه با آنان مجادله کن؛ زيرا پروردگار تو به کسانی که از راه او منحرف شده‌اند آگاه‌تر و به هدايت‌يافتگان داناتر است)﴾⁽⁾.

وسليمان ع بدأ بالكلمة:

سلیمان ع با سخن آغاز کرد: 

﴿اذْهَبْ بِكِتَابِي هَذَا فَأَلْقِهْ إِلَيْهِمْ ثُمَّ تَوَلَّ عَنْهُمْ فَانْظُرْ مَاذَا يَرْجِعُونَ﴾⁽⁾. 

﴿(اين نامه‌ی مرا ببر و به سویشان بیفکن، سپس از آنها روی برتاب و بنگر چه پاسخ می‌گویند)﴾⁽⁾.

وكان كتاباً كريماً وحكيماً ورحيماً: ﴿قَالَتْ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ إِنِّي أُلْقِيَ إِلَيَّ كِتَابٌ كَرِيمٌ *  إِنَّهُ مِنْ سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ﴾⁽⁾، أي إنه موسوم بالرحمة. 

و این، نامه‌ای کریم، حکیم و رحیم بود: ﴿(آن زن گفت: ای بزرگان، نامه‌ای گران‌قدر به سوی من افکنده شده * این نامه از سليمان است و اين نامه: به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان)﴾⁽⁾ ؛ یعنی مُهر شده با رحمت است.

ثم تنتقل إلى المجادلة بالتي هي أحسن: 

سپس به بحث و جدال با بهترین شیوه منتقل می‌شود: 

﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ﴾.

﴿(مردم را با حکمت و اندرز نيکو به راه پروردگارت بخوان و با بهترين شيوه با آنان مجادله کن؛ زيرا پروردگار تو به کسانی که از راه او منحرف شده‌اند آگاه‌تر و به هدايت‌يافتگان داناتر است)﴾.

ثم تنتقل إلى القول الغليظ: 

سپس به گفتاری درشت و خشن کشیده می‌شود:

﴿ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ﴾⁽⁾، 

﴿(ای پيامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنان سخت بگیر، جايگاه‌شان جهنم است و چه بد سرانجامی است)﴾⁽⁾.

وهذا ما فعله سليمان آخر الأمر: 

و این همان کاری است که سلیمان در انتها به انجام رسانید:

﴿ارْجِعْ إِلَيْهِمْ فَلَنَأْتِيَنَّهُمْ بِجُنُودٍ لا قِبَلَ لَهُمْ بِهَا وَلَنُخْرِجَنَّهُمْ مِنْهَا أَذِلَّةً وَهُمْ صَاغِرُونَ﴾⁽⁾. 

﴿(به سویشان بازگرد. قطعاً سپاهی بر ایشان آوریم که تاب ایستادگی در برابر آن را نداشته باشند و به خواری و خفّت از آنجا بيرون‌شان کنيم)﴾⁽⁾.

فإذا لم تنفع الكلمة كان السيف هو الفيصل بين الحق والباطل لإعلاء كلمة الله وإظهار طاعته في أرضه، فالانتقال للسيف أمر حتمي إذا لم تنفع الكلمة، بل هو واجب في كل الأديان الإلهية؛ ولهذا رفع أنبياء الله ورسله السيف وجاهدوا وقاتلوا في سبيل الله لإعلاء كلمة الله، فالانتقال إلى السيف مباشرةً عجلة، وهلك المستعجلون، وترك الانتقال إلى السيف بعد تمام الكلمة تخاذل، وهلك المتخاذلون.

و اگر کلام سودی نبخشید، شمشیر، جدا کننده‌ی بین حق و باطل برای برافراشتن کلمه‌ی الله و علنی ساختن اطاعت و پیروی از او در زمینش می‌باشد؛ بنابراین منتقل شدن به مرحله‌ی شمشیر، اگر گفتار سودی نبخشد، حتمی و اجتناب‌ناپذیر، و حتی در تمام ادیان الهی واجب شمرده شده است؛ و از همین رو است که انبیای خداوند و فرستادگانش شمشیر کشیدند و در راه خدا برای برافراشتن کلمه‌ی الله، جهاد و پیکار نمودند. بنابراین منتقل شدن یک‌باره به مرحله‌ی شمشیر، عجله کردن است و آنان که شتاب می‌کنند، هلاک می‌گردند، و ترک گفتن مرحله‌ی انتقال به شمشیر پس از پایان یافتن گفتار، غفلت و سستی است و غافلان به هلاکت می‌رسند.

* * *