پرسش‌های مربوط به اموات

أحكام الأموات:

پرسش‌های مربوط به اموات

س٩٦/ أولى الناس بالميت أولاهم بميراثه .. هل يكون كطبقات الإرث فمع وجود الابن والأب يقدم على الأخ أو العم ؟ وماذا لو ترك الميت بنت وأخ فمن يقدم ؟

پرسش ۹۶:

سزاوارترین افراد نسبت به میّت نزدیک‌ترین آنها به میراثش هستند.... آیا این حکم همانند طبقات ارث است و پسر و پدر، بر برادر یا عمو پیشی می‌گیرند؟ اگر مرده، دختر و برادر داشته باشد کدام یک مقدّم است؟

ج/ الأولى بالميراث أولى بالميت والبنت أولى من الأخ.

پاسخ:

سزاوارتر به میراث، سزاوارتر به میّت است؛ و دختر مقدّم بر برادر است.

س٩٧/ إذا ترك الميت أولاداً فهل لجدهم غير المؤمن بالحق ولاية عليهم في تزويج وغيره؟

پرسش ۹۷:

اگر میّت چند فرزند باقی بگذارد آیا پدربزرگِ آنها که مؤمن به حق نیست ولایتی بر ازدواج آنها و سایر اموراتشان دارد؟

ج/ الجواب تجده في كتاب الزواج.

پاسخ:

پاسخ در کتاب ازدواج موجود است.

س٩٨/ ورد في تغسيل الميت أنه يغسل رأسه ثم الجانب الأيمن ثم الأيسر، هل هذا الترتيب بين الجانبين أمر واجب، أم الترتيب الواجب فقط بين الرأس والبدن ؟

پرسش ۹۸:

در چگونگی غسل دادن میّت آمده است که ابتدا سرش را می‌شوید سپس سمت راستش و سپس سمت چپش. آیا رعایت این ترتیب بین دو سمت (راست و چپ) واجب است؟ یا ترتیب، تنها بین سر و بدن باید رعایت شود؟

ج/ الواجب فقط الترتيب بين الرأس والبدن.

پاسخ:

واجب، فقط رعایت ترتیب بین سر و بدن است.

س٩٩/ من يمس الميت بعد برده وقبل التغسيل، ماذا لو لاقى ببدنه شيئاً مع الرطوبة فهل ينجسه ؟

پرسش ۹۹:

کسی که مرده‌ای را پس از سرد شدن و پیش از غسل دادنش لمس می‌کند، آیا اگر چیزی با وجود رطوبت با بدنش تماس پیدا کند نجس می‌شود؟

ج/ نعم ينجسه.

پاسخ:

بله، نجس می‌شود.

س١٠٠/ هل مس الشهيد يوجب غسل الميت ؟

پرسش ۱۰۰:

آیا لمس کردن شهید، غسلِ مسّ میّت را واجب می‌کند؟

ج/ لا يجب غسل مس الميت على من مس شهيداً.

پاسخ:

غسل مس میّت برای کسی که شهیدی را لمس کند واجب نمی‌شود.

س١٠١/ من لامس الذي يغسل الميت قبل غسله هل يتنجس ؟

پرسش ۱۰۱:

شخصی میّتی را غسل می‌دهد اگر پیش از غسل کردن آن شخص کس دیگری او را لمس کند، آیا نجس می‌شود؟

ج/ لا يتنجس.

پاسخ:

نجس نمی‌شود.

س١٠٢/ يكفن الميت بمئزر وقميص وإزار، فما هي حدود كل منها من جهة الستر لبدن الميت ؟

پرسش ۱۰۲:

کفن میّت عبارت است از مِئزَر،⁽⁾ قمیص⁽⁾ و إزار.⁽⁾ حدود هر کدام از این اجزا از نظر پوشاندن بدنِ شخصِ مرده چیست؟

ج/ لا يشترط فيها طول أو سمك وإنما أن تكون بمجموعها ساترة لبدن الميت والأفضل أن يكون كل واحد منها طويلاً وسميكاً.

پاسخ:

بلندی یا پهنای خاصی در آنها شرط نیست و فقط مجموعۀ آنها باید بدن مرده را بپوشاند و بهتر است هر کدام از آنها بلند و عریض باشد.

س١٠٣/ ما هو حكم تشريح جثة الميت الذي يجري في الكثير من المستشفيات في الدول اليوم ؟

پرسش ۱۰۳:

حکم تشریح جسد میّت چیست؟ به صورتی که امروزه در بسیاری از بیمارستان‌ها در کشورهای مختلف انجام می‌شود.

ج/ لا يجوز تشريح جثة الميت المؤمن إلا إن كان هناك شك في جريمة أو مرض يهدد عامة المؤمنين.

پاسخ:

تشریح جسد میّت جایز نیست مگر در صورتی که شک و تردید در وقوع جُرم یا مرضی وجود داشته باشد که عموم مؤمنان را تهدید می‌کند.

س١٠٤/ وماذا إذا كان التشريح لغرض كالدراسة أو تشخيص سبب الموت وما شابه؟

پرسش ۱۰۴:

حکم تشریح جسد میّت با هدف یادگیری یا تشخیص علت مرگ یا چیزهای شبیه به آن چیست؟

ج/ تشريح جثة المؤمن لغرض الدراسة فقط دون إذن مسبق منه لا يجوز.

پاسخ:

تشریح جسد میّت برای یادگیری بدون اجازۀ پیشین از او جایز نیست.

س١٠٥/ وهل يجوز التبرع بعضو من أعضاء الميت من قبل وليه لحي ينتفع به، أو بيعه له؟

پرسش ۱۰۵:

آیا ولیّ میّت می‌تواند عضوی از اعضای بدن مرده را به شخص زنده‌ای اهدا کند تا از آن سودی ببرد؟ و یا آن را بفروشد؟

ج/ البيع غير جائز، ويجوز التبرع إن كان الولي المؤمن هو أب أو أم أو ابن أو بنت.

پاسخ:

فروش اعضای بدن مجاز نیست، ولی اهدا کردن، جایز است اگر آن ولیّ مؤمن پدر، مادر، پسر یا دختر باشد.

س١٠٦/ وهل يجوز التبرع بعضو من حي لحي أو بيعه له ؟

پرسش ۱۰۶:

آیا اهدای عضوی از بدن انسان زنده به انسان زندۀ دیگر یا فروش آن جایز است؟

ج/ البيع غير جائز، والتبرع جائز.

پاسخ:

فروختن جایز نیست، ولی اهدا جایز است.

س١٠٧/ ما هو حكم تشييع المرأة للجنازة ؟

پرسش ۱۰۷:

حکم تشییع جنازه توسط زن چیست؟

ج/ مكروه إلا أن كان نبياً أو وصياً أو مؤمناً قد زكاه نبي أو وصي فأنه يستحب وكذا يستحب أن تخرج في تشييع جنازة خرج في تشييعها نبي أو وصي.

پاسخ:

مکروه است مگر اینکه جنازۀ پیامبر یا وصی یا مؤمنی باشد که پیامبر یا وصی، او را تزکیه (پاک و طاهر) کرده باشد که در این صورت مستحب است. همچنین مستحب است که (زن) در تشییع جنازه‌ای که پیامبر یا وصی آن را تشییع می‌کند، شرکت کند.

س١٠٨/ ما هو حكم الدفن الحالي في القبور التي تكون على شكل طبقات ويدفن فيها أكثر من ميت ؟ وما حكم ارتفاع بناء القبور لنصف متر أو أكثر ؟

پرسش ۱۰۸:

حکم تدفینی که امروزه در قبرها به شکل طبقاتی انجام و در آنها بیش از یک مرده دفن می‌شود چیست؟ و حکم مقدار ارتفاع بنای قبر چقدر است؟ نیم متر یا بیشتر؟

ج/ الدفن في قبر واحد بطبقات جائز ولكنه مكروه، وارتفاع بناء القبور مكروه.

پاسخ:

دفن کردن به صورت طبقاتی در یک قبر جایز ولی مکروه است. مُرتفع ساختن بنای قبر مکروه است.

س١٠٩/ ما هو حكم لباس السواد على الميت ؟

پرسش ۱۰۹:

پوشیدن لباس سیاه در عزای مرده چه حکمی دارد؟

ج/ لا إشكال فيه.

پاسخ:

اشکالی ندارد.

س١١٠/ من المستحبات كتابة دعاء الجوشن على الكفن فهل الأفضل أن يكتب بالقلم العادي أم بالزعفران ؟ وما هو تأثير الدعاء على الميت ؟

پرسش ۱۱۰:

از جمله‌ مستحبات، نوشتن دعای جوشن کبیر روی کفن است. آیا بهتر است با قلم و مرکّب عادی نوشته شود یا با زعفران؟ و تأثیر این دعا بر مرده چیست؟

ج/ الأفضل كتابته بالزعفران ويكره كتابته بالسواد وينتفع به الميت كما ينتفع بالصدقة والصلاة والدعاء له.

پاسخ:

بهتر است با زعفران نوشته شود و مکروه است با مرکّب سیاه نوشته شود. مرده همان‌طور که از صدقه، نماز و دعا بهره‌مند می‌شود از این دعا نیز بهره‌مند می‌گردد.

س١١١/ هل يجوز النوح واللطم على الميت، وماذا لو احمر الوجه أو ما شابه كخمشه؟

پرسش ۱۱۱:

آیا گریه و شیون با صدای بلند و زدن بر سر و صورت در عزای مرده جایز است؟ اگر بر اثر این کار صورت سرخ شود یا چیزی شبیه آن ـ‌مثل خراشیدن‌ـ حکمش چیست؟

ج/ يجوز النوح واللطم، ولا إشكال في احمرار الصدر أو الوجه ما لم يكن فيه ضرر معتد به، وهناك أفعال محرمة بالخصوص هي خدش المرأة وجهها ونتفها شعرها وجزها شعرها وأيضا شق الرجل ثوبه في موت ابنه أو زوجته وفي هذه الأفعال كفارات فصلتها في الشرائع.

پاسخ:

گریه و شیون با صدای بلند و بر سر و صورت زدن جایز است و اگر سر یا سینه‌اش سرخ شود اشکالی ندارد تا زمانی که آسیبی به دنبال نداشته باشد. برخی کارها حرام هستند مثل اینکه زنی صورتش را بخراشد، موهایش را بکند و مو پریشان کند و همچنین اینکه مردی در عزای مرگ فرزند یا همسرش جامه بدرد. این کارها کفاره‌هایی دارند که در کتاب شرایع بیان شده است.

س١١٢/ هل يجوز أن يؤتى بصلاة الوحشة بعد ليلة أو ليلتين من وفاة الشخص لسبب عدم علمه بموته أو دفنه ؟

پرسش ۱۱۲:

اگر نداند که شخصی مرده یا دفن شده است آیا می‌تواند نماز وحشت را بعد از یک یا دو شب از وفات آن شخص به جا آورد؟

ج/ يجوز وينتفع بها إن شاء الله ولكنها لا تعوض الصدقة أو الصلاة في الليلة الأولى.

پاسخ:

جایز است و ان شاء الله (مرده) از آن بهره می‌برد اما جای صدقه یا نماز شب اول را نمی‌گیرد.

* * *