نماز جماعت:

صلاة الجماعة:

نماز جماعت:

س١٤٠/ ورد في الشرائع: لا تجوز الجماعة في شيء من النوافل عدا الاستسقاء والعيدين مع اختلال شرائط الوجوب.. فما معنى: (ويجوز أن يأتم .. المتنفل بالمفترض والمتنفل والمفترض بالمتنفل في أماكن) الوارد في الشرائع أيضاً ؟

پرسش ۱۴۰:

در شرایع آمده است: (اقامۀ جماعت در هیچ یک از نمازهای مستحبی جز نماز طلب باران و عید فطر و قربان (اگر شرایط وجوب آن محقق نشود) جایز نیست...) حال این عبارت نیز که در شرایع آمده است به چه معنایی است: (و در بعضی از شرایط، شخصی که نماز با عنوان مستحبی میخواند میتواند به کسی که نماز واجب یا نماز با عنوان مستحبی میخواند اقتدا کند، همچنین کسی که نماز واجب میخواند میتواند به کسی که نماز با عنوان مستحبی میخواند اقتدا کند)؟ 

ج/ المتنفل هنا ليس من يصلي صلاة نافلة بل من يعيد صلاة واجبة وقد بينته العبارة التي بعدها في الشرائع وهي: (ويستحب أن يعيد المنفرد صلاته، إذا وجد من يصلي تلك الصلاة جماعة، إماماً كان أو مأموماً).

پاسخ:

در اینجا کسی که نماز مستحبی (نافله) می‌خواند به معنای کسی که نماز نافلۀ مستحبی می‌خواند نیست بلکه منظور کسی است که نماز واجب را دوباره می‌خواند و عبارتی که پس از آن در شرایع آمده نیز همین مطلب را تبیین می‌کند: (مستحب است که اگر کسی نمازش را فرادی می‌خواند و همان نماز به جماعت بر پا شود، آن نماز را تکرار کند، چه امام شود و چه مأموم).

س١٤١/ إذا نسي الإمام أو سها عن قراءة السورة بعد الفاتحة ودخل في الركوع فما وظيفة المأموم ؟ 

پرسش ۱۴۱:

اگر امام سوره را بعد از فاتحه از روی فراموشی یا سهو نخواند و در رکوع وارد شود وظیفۀ مأموم چیست؟ 

ج/ يركع معه ولا شيء عليه.

پاسخ:

به همراه امام رکوع کند و چیزی بر عهده‌اش نیست.

س١٤٢/ ما حكم إمامة من عليه حد ولم يقم عليه وقد تاب صاحب الذنب ؟

پرسش ۱۴۲:

حکم امامت کسی که باید بر او حد جاری شود ولی هنوز اجرا نشده و از گناهش نیز توبه نموده است چیست؟ 

ج/ تصح.

پاسخ:

صحیح است.

س١٤٣/ ما المقصود بـ (الأمي) في شروط إمام الجماعة ؟

پرسش ۱۴۳:

منظور از (امّی) در شروط امام جماعت چیست؟

ج/ أي من لا يقرأ ولا يكتب ولا يحسن قراءة القرآن. 

پاسخ:

یعنی کسی که نمی‌تواند بخواند و بنویسد و قرآن را درست قرائت نمی‌کند.

س١٤٤/ هل إمامة التمتام لا تجوز بمن يحسن قراءة الحرف فقط، أم لا تجوز مطلقاً ؟

پرسش ۱۴۴:

آیا امام بودن تمتام (کسی که تند و نامفهوم سخن بگوید) فقط برای کسی که حروف را به خوبی ادا می‌کند جایز نیست یا به طور کلی جایز نمی‌باشد؟

ج/ لا تجوز إمامته بمن يحسن القراءة، والتمتام الذي لا تجوز إمامته هو من يتغير المعنى بقراءته أو لا يفهم ما يقرأ كما هو واضح في الشرائع: (ولو كان الإمام يلحن في القراءة بحيث يتغير المعنى أو لا يفهم لم تجز إمامته بمتقن، وكذا من يبدل الحرف كالتمتام وشبهه).

پاسخ:

امام بودن این شخص برای کسی که قرائت نیکویی دارد جایز نمی‌باشد، و تمتامی (کسی که تند و نامفهوم سخن می‌گوید) که امامتش جایز نیست کسی است که با قرائتش معنا تغییر می‌یابد یا آنچه قرائت می‌کند قابل فهم نباشد؛ همان‌طور که در شرایع روشن می‌باشد: (اگر امام جماعت به گونهای قرائت می‌کند که معنی را تغییر میدهد یا فهمیده نمیشود، امامتش برای کسی که می‌تواند صحیح قرائت کند جایز نیست. همچنین کسی که (در تلفظ) حروف را تغییر میدهد ـ‌مانند کسی که لکنت دارد یا شبیه به آن⁽⁾‌ـ نمیتواند برای کسی که صحیح قرائت میکند امامت کند).

س١٤٥/ هل تقديم (الأفقه) في صلاة الجماعة تعني الأفقه مطلقاً، أم بأحكام الصلاة فقط ؟

پرسش ۱۴۵:

آیا مقدم داشتن شخص فقیه‌تر در نماز جماعت به معنی فقیه‌تر به طور مطلق است یا کسی است که فقط در احکام نماز فقیه‌تر می‌باشد؟

ج/ الأفقه مطلقاً.

پاسخ:

فقیه‌تر به طور مطلق.

س١٤٦/ ما المقصود بالمهاجرين والأعرابي الذي يكره إمامته لهم ؟

پرسش ۱۴۶:

منظور از مهاجرین و اعرابی ـ‌که امامتش بر آنها (مهاجرین) مکروه است‌ـ چیست؟

ج/ الأعرابي في هذا الزمن تنطبق على كل شخص منكب على الدنيا قليل الاهتمام بأمر الدين، والمهاجرون هم السابقون للإيمان الذين بذلوا أنفسهم وأموالهم وجهدهم لنصرة الدين وإعلاء كلمة الله.

پاسخ:

اعرابی در این زمان بر کسی که سرگرم دنیا و به دینش بی‌اعتنا است منطبق می‌باشد و مهاجرین، همان سبقت گرفتگان در ایمان هستند؛ کسانی که جان و مال و تلاششان را برای یاری دادن دین و بالا بردن کلمۀ الله فدا کرده‌اند.

س١٤٧/ هل تجب الصلاة جماعة وراء الإمام الأصل إن حضر ؟

پرسش ۱۴۷:

آیا نماز جماعت پشت امام اصلی اگر حاضر باشد واجب است؟

ج/ لا تجب.

پاسخ:

واجب نیست.

س١٤٨/ لو التحق قبل ركوع الإمام في الثالثة فهل يجب عليه الانتظار إلى حين ركوع الإمام ثم يلتحق، أو يكبر حتى لو علم أنه لا يكفيه الوقت لقراءة الحمد وسورة ؟

پرسش ۱۴۸:

اگر کسی پیش از رکوع رکعت سوم به امام ملحق شود آیا واجب است منتظر رکوع امام شود و سپس ملحق گردد، و یا تکبیر بگوید حتی اگر می‌داند زمان کافی برای قرائت حمد و سوره در اختیار ندارد؟ 

ج/ لا يجب عليه الانتظار إلى حين ركوع الإمام.

پاسخ:

منتظر ماندن برای رکوع امام بر او واجب نیست.

س١٤٩/ ماذا يتحمل الإمام عن المأموم في صلاة الجماعة ؟

پرسش ۱۴۹:

چه چیزهایی را امام از طرف مأموم در نماز جماعت به عهده می‌گیرد؟

ج/ يتحمل الإمام الأذان والإقامة إذا لم يتصدَ لها أحد المأمومين، ويتحمل القراءة في الأولى والثانية، وكذا يتحمل التكبير الواجب للركوع وللسجود وللرفع منه، فيصبح مستحباً للمأموم.

پاسخ:

امام اذان و اقامه را در صورتی که یکی از مأمومین متصدی آن نشده باشد بر عهده می‌گیرد. همچنین قرائت در رکعت اول و دوم را، و همچنین تکبیرهای واجب برای رکوع و سجود و سر برداشتن از آن را به عهده می‌گیرد؛ که اینها برای مأموم مستحب می‌گردند.

س١٥٠/ هل جلسة انتظار المأموم لها كيفية معينة لو كان الإمام يتشهد التشهد الوسط وهو في الأولى، أو كان في التشهد الأخير وهو يريد القيام للإكمال ؟

پرسش ۱۵۰:

آیا نشستن مأموم برای انتظار، کیفیت معینی دارد؛ آن زمانی که امام تشهد وسط را می‌خواند و او در رکعت اول است، یا اینکه امام در تشهد آخر نماز است و او می‌خواهد برخیزد تا نمازش را تکمیل نماید؟

ج/ يجلس جلوس الصلاة.

پاسخ:

مانند نشستن در نماز بنشیند.

س١٥١/ ورد في صلاة الجماعة: (ووقت القيام إلى الصلاة إذا قال المؤذن: قد قامت الصلاة، والأفضل بعد تمام الشهادة)، أي شهادة يقصد بها ؟

پرسش ۱۵۱:

در مورد نماز جماعت آمده است: (زمان ایستادن برای نماز جماعت هنگامی است که مؤذن (قد قامت الصلاة) را بگوید، و بهتر از آن بعد از پایان یافتن شهادت است). منظور، کدام شهادت می‌باشد؟

ج/ الشهادات الأربع.

پاسخ:

شهادت‌های چهارگانه.

س١٥٢/ ورد في صلاة الجماعة: (ولا تصح مع حائل بين الإمام والمأموم يمنع المشاهدة، إلا أن يكون المأموم امرأة)، والسؤال: هل يختلف الحكم باختلاف الحائل الذي يصح معه ائتمام المرأة، فمثلاً: مرة يكون الحائل حائطاً، وثانية يكون حائطاً ولكن فيه شباك أو باب مفتوح، وثالثة يكون ستارة (بردة) وهكذا ؟

پرسش ۱۵۲:

در مورد نماز جماعت آمده است: (اگر بین امام و مأموم، چیزی جلوی دیده شدن امام را بگیرد، نماز جماعت صحیح نیست، مگر اینکه مأموم زن باشد). سؤال این است که: آیا حکم برای زنان در خصوص مانع‌های مختلفی که با آنها نماز صحیح می‌باشد، فرق می‌کند؟ مثلا اگر مانع دیوار باشد، یا دیواری مشبک و یا با درب باز باشد، یا پرده‌ای باشد و نظایر اینها.

ج/ إذا كان حائط فيه شباك يسمح بمشاهدة الإمام فلا ينطبق عليه انه حائل يمنع المشاهدة، أما إذا كان حائط يمنع الاتصال مع الإمام بأي صورة حتى السماع فأيضاً لا يتصور أن تكون هناك صلاة جماعة فالحائل الذي تصح معه صلاة المرأة خلف الإمام هو حائل يسمح على الأقل بسماع صوت الإمام أو صوت من ينقل للمأمومين حركة الإمام مثل:  ستارة أو جدار واطئ  أو جدار من خشب رقيق أو جدار مثقب ... الخ.

پاسخ:

اگر دیوار مشبک باشد که به ماموم اجازۀ دیدن امام را می‌دهد مانعِ مشاهده کردن محسوب نمی‌شود، اما اگر دیوار مانع متصل شدن به امام به هر صورتی باشد تا آنجا که مانع از شنیدن شود، در این صورت چنین تصوری که در آنجا نماز جماعت برقرار است وجود نخواهد داشت. بنابراین مانعی که نماز زن با آن پشت سر امام صحیح است مانعی است که حداقل اجازۀ شنیدن صدای امام یا صدایی که از مامومین برای حرکت امام منتقل می‌شود را بدهد؛ مثل پرده یا دیوار کوتاه یا دیوار از چوب نازک یا دیوار مشبک یا سایر موارد.

س١٥٣/ لو أراد إمام الجماعة أن يستنيب وهو في الصلاة فكيف يستنيب، وهل يكمل النائب بهم الصلاة من حيث وصل الإمام أو يبتدئ بهم الصلاة من جديد ؟

پرسش ۱۵۳:

اگر امام جماعت بخواهد نایبی انتخاب کند درحالی که در نماز است چگونه نایب انتخاب کند؟ و آیا نایب می‌باید نماز آنها را از همان جایی که امام رسیده است تکمیل کند؟ یا باید از ابتدا نماز را دوباره شروع نماید؟ 

ج/ يستنيب بالإشارة أو بأن يقدمه بيده والنائب يكمل الصلاة من حيث وصل الإمام.

پاسخ:

با اشاره نایب انتخاب کند یا با دستش او را جلو بیندازد، و نایب، نماز را از همان جایی که امام رسیده است تکمیل نماید.

س١٥٤/ ولو عرض للإمام طارئ اضطره أن يترك الصلاة بلا استنابة أحد بدله، فهل تبطل صلاة المأمومين أم يجب عليهم أن ينووا الصلاة فرادى ويكملوا ؟

پرسش ۱۵۴:

اگر برای امام حَدَثی رخ داد که مجبور به ترک نماز شود بدون اینکه کسی را به جای خودش نایب قرار دهد، آیا نماز مؤمنان باطل می‌شود؟ یا بر آنها واجب است که نیّتشان را به فرادی برگردانند و نمازشان را تکمیل کنند؟

ج/ الأفضل أن يقدموا منهم إماماً ليتم بهم الصلاة جماعة، وإلا فيمكنهم أن يتم كل واحد منهم صلاته منفرداً.

پاسخ:

بهتر آن است که شخصی را به عنوان امام جلو بیندازند تا نماز را برایشان به جماعت تمام کند؛ در غیر این صورت هر یک از آنها می‌تواند نمازش را به صورت فرادی تمام کند.

س١٥٥/ ورد في صلاة الجماعة: (ويستحب للإمام أن يُسمِع من خلفه الشهادتين)، هل المقصود بهما التشهدين، أو الشهادتين في التشهد ؟

پرسش ۱۵۵:

در نماز جماعت آمده است: (و همچنین مستحب است شهادتین را با صدای واضح و رسا به کسانی که پشت سرش هستند، برساند). آیا منظور دو تشهد است؟ یا شهادتین در تشهد می‌باشد؟

ج/ المقصود الشهادتين في التشهد.

پاسخ:

منظور شهادتین در تشهد است.

* * *