در خصوص خمس

ما يتعلق بالخمس:

خمس

س٥٠/ هل الخمس حلال للشيعة في زمن الغيبة الكبرى ؟

پرسش ۵۰:

آیا در زمان غیبت کبری، خمس برای شیعیان حلال است؟

ج/ لا يحق لأحد أن يقبض الخمس الذي يخص الإمام ^{(عليه السلام)} إلا الإمام ^{(عليه السلام)} أو من أذن له الإمام ^{(عليه السلام)}، وهو ^{(عليه السلام)} لم يأذن لأحد أن يقبض الخمس نيابة عنه، فلا يحق لمن يدعون الفقه أن يقبضوا مالاً خاصاً بالإمام ومن ثم يتصرفون به بعد ذلك بما يدّعون أنه يرضيه، وما أدراهم هم بما فيه رضاه ^{(عليه السلام)} ؟!

پاسخ:

هیچ‌کس حق ندارد خمس را که مخصوص امام ^{(عليه السلام)} است بگیرد، مگر امام ^{(عليه السلام)} یا کسی که امام ^{(عليه السلام)} به او اجازه داده باشد؛ و امام ^{(عليه السلام)} به احدی اجازه نداده است که به نیابت از او خمس بگیرد؛ بنابراین کسانی که ادعای فقه می‌کنند، حق ندارند مال مخصوص امام ^{(عليه السلام)} را تصاحب کنند و در آن ـ‌آن‌گونه که ادعا می‌کنند مورد رضایت او است‌ـ دخل و تصرف نمایند درحالی‌که آن‌ها نمی‌دانند رضایت امام ^{(عليه السلام)} در چیست!

س٥١/ أود أن أستفسر عن الخمس، لديّ بعض المال قمت بادخاره، فبعض منه هدية وبعض منه من مهري والبعض منه من معاشي، وبعضه قد مرّ عليه الحول والبعض لم يمر عليه، فهل يجب تخميسه ؟ وهل يجب اخراج الخمس من معاشي الشهري ؟

پرسش ۵۱:

مایلم دربارۀ خمس بپرسم. مقداری پول‌ دارم که آن را پس‌انداز نموده‌ام. برخی از این پول هدیه، بخشی از آن مهریه و قسمتی از آن ‌هم از معاشم (درآمدم) تأمین‌شده است. بر قسمتی از آن‌یک سال گذشته و بر بخشی دیگر از آن‌یک سال نگذشته است. آیا واجب است خمس آن را خارج کنم؟ و آیا باید از معاش (درآمد) ماهانه‌ام خمس بدهم؟

ج/ المال الفائض عن مؤنة السنة فيه الخمس، فيخرج خمسه مرة واحدة ولا يتكرر إخراج الخمس منه لو بقي لأعوام بعد إخراج خمسه.أما ما تكسبينه كل شهر فلا يجب إخراج خمسه في كل شهر، بل يُخرج خمس الفائض في نهاية العام، أي حددي لك يوماً في العام، وفي هذا اليوم من كل عام قومي بإخراج خمس المال الفائض من مكسب العام، وفقكم الله لكل خير وثبتكم على الحق وجعلكم ممن ينتصر بهم لدينه.

پاسخ:

مال اضافه بر هزینۀ سالانه خمس دارد و خمس آن‌یک بار خارج می‌شود و تکرار نمی‌گردد، حتی اگر چندین سال پس از خارج نمودن خمس، آن مال باقی بماند.

خارج کردن خمس آنچه شما در هرماه کسب می‌کنی، در هرماه واجب نیست بلکه خمس بر مال اضافی در پایان سال محاسبه می‌شود؛ یعنی شما یک روز را در سال تعیین نما و در این روز از هر سال، خمس مال اضافی از درآمد سال را محاسبه و خارج کن. خداوند شما را بر هر خیری موفّق بدارد و بر حق ثابت‌قدم گرداند و شما را در زمرۀ کسانی که با آنها دینش را یاری می‌رساند قرار دهد.

س٥٢/ شخص وجب عليه الخمس فخمّس، لكن لا يستطيع دفع مبلغ الخمس مرة واحدة؛ لضعف حالته المادية، فهل يحقّ له أن يدفع كل شهر قسماً منه إلى أن يتمّ تسديد كل مبلغ الخمس قبل حلول السنة الخمسية الجديدة ؟

پرسش ۵۲:

شخصی خمس بر او واجب شده و آن را حساب کرده است؛ اما به خاطر وضعیت مادی ضعیفش نمی‌تواند مبلغ خمس را به ‌یک‌باره بپردازد. آیا می‌تواند هر ماه قسمتی از آن را بپردازد تا اینکه کل مبلغ خمس قبل از سررسید سال خمسیِ جدید تسویه شود؟

ج/ يدفع ما يمكنه دفعه وبالصورة التي تمكنه، فلا يكلف الله نفساً إلا وسعها.

پاسخ:

مقداری که توانایی پرداختنش را دارد و به هر صورتی می‌تواند، بپردازد؛ و خداوند هیچ‌کس را تکلیف نمی‌کند مگر به‌قدر توانایی‌اش.

س٥٣/ امرأة لم يسبق لها أن خمست من قبل، وهي تريد أن تخمس هذه السنة، ولكن السؤال: كيف يمكن أن تبرئ ذمتها عن السنوات الماضية وتتحلل عمَّا تعلقت وانشغلت به ذمتها؟ 

پرسش ۵۳:

زنی قبلاً خمس نمی‌داده است و می‌خواهد امسال خمس بدهد؛ ولی سؤال این است که: چگونه می‌تواند ذمه‌اش را سال‌های قبل بری کند و آنچه مشغول‌الذمه‌اش شده است را بَری و حلال نماید؟

ج/ ليس عليها شيء مما مضى، فطالما بدأت بمحاسبة نفسهافذمتها بريئة عمّا مضى.

پاسخ:

چیزی از گذشته بر عهدۀ او نیست؛ ازآنجاکه شروع به محاسبۀ خودش کرده پس ذمه‌اش از گذشته بَری است.

س٥٤/ هل يمكنني تخميس الشيء الذي أشتريه وأحتمل أنه يمرّ عليه الحول دون أن أستخدمه، أو كإجراء احترازي من نسيان تخميسه ؟

پرسش ۵۴:

آیا می‌توانم خمس جنسی را که خریده‌ام و احتمال می‌دهم تا یک سال از آن استفاده نمی‌کنم بپردازم؟ یا برای دوری از فراموش کردن خمس آن، چنین کنم؟

ج/ يجوز.

پاسخ:

جایز است.

س٥٥/ امرأة تعيش في الخارج اشترت قطعة أرض في العراق بنت فيها بيتاً، وكانت تخمس أموالها كل رأس سنة، ولكنها غير متأكدة هل كانت الأموال التي اشترت بها قطعة الأرض والتي بنت بها البيت مخمسة أم لا. والسؤال: ما هو تكليفها الشرعي بالنسبة لتخميس الأرض والبيت، وإذا وجب الخمس فهل يجب بمبلغ الأرض الحالي أم بمبلغ الأرض حين الشراء ؟

پرسش ۵۵:

زنی که در خارج زندگی می‌کند قطعه زمینی در عراق خریده و خانه‌ای در آن ساخته و هرسال خمس مالش را می‌پرداخته است، ولی مطمئن نیست خمس مالی را که با آن زمین خریده و خانه ساخته، پرداخته بوده است یا نه.

سؤال: تکلیف شرعی او نسبت به خمس این زمین و خانه چیست؟ و اگر خمس آن واجب است، بر اساس مقدار مبلغی که زمین را خریده خمسش را بدهد یا طبق مبلغ فعلی آن؟

ج/ إذا كان هذا البيت هو بيتها الوحيد الذي تملكه فليس عليه خمس، أما إذا كانت تملك بيتاً آخر غيره فلها أن تختار أحدهما كبيت سكن معفي من الخمس ثم تخمس البيت الآخر، أما ما يتعلق به الخمس فهو القيمة التقريبية للبيت عند دفع الخمس.

پاسخ:

اگر این خانه تنها خانه‌ای است که مالک آن است، خمس ندارد؛ و اگر خانۀ دیگری دارد می‌تواند یکی را به‌عنوان محل سکونت در نظر بگیرد ـ‌که خمس ندارد‌ـ و خمس خانۀ دیگر را بپردازد؛ اما آنچه خمس به آن تعلق می‌گیرد، قیمت تقریبی خانه هنگام پرداخت خمس است.