مبحث پنجم: نيّت

القول: في النية

مبحث پنجم: نيّت

والمراعى نية الدافع إن كان مالكاً، وإن كان ساعياً أو الإمام أو وكيلاً جاز أن يتولى النية كل واحد من الدافع والمالك. والولي عن الطفل والمجنون يتولى النية، أو من له أن يقبض منه كالإمام والساعي. وتتعين عند الدفع، وحقيقتها: القصد إلى القربة، والوجوب أو الندب، وكونها زكاة مال أو فطرة. ولا يفتقر إلى نية الجنس الذي يخرج منه.

اگر پرداخت‌کنندۀ زکات به مستحق، خودِ مالک باشد، خودش نیت می‌کند و اگر مسئول جمع‌آوری زکات يا امام يا وکيل (پرداخت‌کنندۀ زکات به مستحق باشند) فرقی نمی‌کند مالک، نیت‌کننده باشد یا پرداخت‌کنندۀ زکات. سرپرست کودک و مجنون، مسئولیت نيت زکات را بر عهده می‌گیرد يا کسی که از آن سرپرست، زکات را تحویل می‌گیرد، مثل امام یا مسئول جمع‌آوری زکات (هنگام پرداخت آن به مستحق نیت می‌کند). نیت فقط باید هنگام پرداخت انجام شود و حقيقت نیت این است: قصد قربت نماید و مشخص کند که زکاتِ واجب است یا مستحب و اینکه زکاتِ مال است یا زکات فطره؛ و نيازی نیست جنس آنچه را که به‌عنوان زکات می‌خواهد بپردازد در نیتش مشخص کند.

فروع:

چند نکته:

لو كان له مالان متساويان حاضر وغائب فأخرج زكاة ونواها عن أحدهما أجزأته ، وكذا لو قال : إن كان مالي الغائب سالماً .

اگر دو مالِ مساوی داشته باشد که يکی نزد او و ديگری در جایی دیگر باشد و زکاتی را بپردازد و نیت کند برای یکی از آن دو باشد، کفایت می‌کند. اگر زکاتی بپردازد و بگويد: اگر مال غایب من سالم باشد (این به‌عنوان زکات همان است) نیز حکم به همین صورت است.

ولو أخرج عن ماله الغائب إن كان سالماً ، ثم بان تالفاً جاز نقلها إلى غيره .

اگر برای مالی که نزدش نیست زکات پرداخت کند با این نیت که اگر سالم بود این مال به‌عنوان زکاتش باشد، سپس معلوم شود که آن مال (که نزدش نیست) تلف شده است می‌تواند این زکاتی را که پرداخته است به‌عنوان زکات مال دیگری به‌حساب آورد.

ولو نوى على مال يرجو وصوله إليه لم يجز ولو وصل ، ولو لم ينو رب المال ونوى الساعي أو الإمام عند التسليم جاز وإن كان الساعي أخذها كرهاً أو طوعاً .

اگر زکاتی پرداخت کند و نیت کند برای مالی باشد که امید دارد در آینده به دستش برسد، چنین کاری جایز نیست (حتی اگر آن مال بعداً به دستش برسد).

اگر صاحب مال نيت نکند و مسئول زکات يا امام هنگام تسليم آن نيت کنند جايز است، چه مسئول زکات آن را با رضايت دریافت کرده باشد يا به اجبار.