محور چهارم: در اَنفال

النقطة الرابعة: في الأنفال 

محور چهارم:

در اَنفال

ويلحق بالخمس الأنفال، عن أبي الصباح قال: قال لي أبو عبد الله ع: (نحن قوم فرض الله طاعتنا، لنا الأنفال ولنا صفو المال) ⁽⁾.

انفال به خمس ضمیمه می‌شود. ابوصباح می‌گوید: ابوعبدالله امام صادق ع به من فرمود: (ما همان كسانی هستیم كه خداوند اطاعت از ما را واجب ساخته و انفال و برگزیدۀ اموال از آنِ ما است).⁽⁾

والأنفال: ما يستحقه الإمام ع من الأموال على جهة الخصوص كما كان للنبي ^{(صلی الله علیه وآله وسلّم)}، وهي خمسة: 

انفال عبارت‌اند از: آنچه امام ع از اموال به طور ویژه مستحقش است، همان‌گونه که در مورد پیامبر ^{(صلی الله علیه وآله وسلّم)} اینگونه بود و شامل پنج مورد است:

الأرض التي تملك من غير قتال، سواء ارتحل عنها أهلها أو سلّموها للمسلمين طوعاً. 

الأرضون الموات ⁽⁾ سواء كانت مملوكة فيما سبق ثم هلك أهلها، أو لم تكن مملوكة لأحد أصلاً  كالصحاري. 

سواحل البحار، ويلحق بذلك شواطئ الأنهار الكبيرة. 

رؤوس الجبال وقممها وما يكون بها من شجر أو معادن وما شابه ذلك. 

بطون الأودية والأهوار.

۱- زمینی که بدون جنگ به ملکیّت درآید؛ چه اهل آن از آنجا مهاجرت کرده یا با فرمان‌برداری آنرا تسلیم مسلمانان کرده باشند.

۲- زمین‌های موات:⁽⁾ چه پیش‌تر مالک داشته باشد و سپس اهل آن از بین رفته باشند و چه کسی اصلاً مالک آنها نبوده نباشد، مثل صحراها.

۳- سواحل دریاها، و کنارۀ رودهای بزرگ نیز به آن ضمیمه می‌شود.

۴- بلندای کوه‌ها و قلّه‌ها و آنچه در آنجا قرار دارد، مثل درختان، معادن و شبیه به اینها.

۵- درون درّه‌ها و تالاب‌ها.

وإذا فتحت دار الحرب التي كان أهلها معلنين حربهم على الإمام والمسلمين، فما كان لسلطانهم من أموال قد اقتطعها واصطفاها لنفسه فهي للإمام إذا لم تكن تلك الأموال مغصوبة من مسلم أو معاهد، وإلا أعيدت إلى مالكها المسلم أو المعاهد.

اگر دار حَربی⁽⁾ ـ‌که اهل آن، جنگ خود علیه امام و مسلمانان را ابراز کرده‌اند‌ـ فتح شود اموالی که فرمانروای آنان برای خود گرفته و برگزیده بود ـ‌اگر از مسلمان یا معاهدی غصب نشده باشد‌ـ از آنِ امام خواهد بود وگرنه به مالک مسلمان یا معاهد آن برگردانده خواهد شد.

وكذا للإمام أن يصطفي ويأخذ من الغنيمة التي غنمها المسلمون ما شاء من فرس أو ثوب أو جارية أو غير ذلك، وما يغنمه المقاتلون بغير أذنه فهو له ع. 

به همین ترتیب امام ع می‌تواند از غنیمتی که مسلمانان به دست آورده‌اند هر آنچه را که بخواهد ـ‌از اسب، لباس، کنیز یا سایر موارد‌ـ برگزیند و تصاحب کند، و آنچه جنگجویان بدون اذن وی به غنیمت بگیرند از آنِ وی خواهد بود.

ولا يجوز التصرف في الأنفال بغير إذنه، ولو تصرف متصرف فيها كان غاصباً، ولو حصل له فائدة كانت للإمام ع، كما لو استثمر أرضاً مواتاً وزرعها، فما يأتي منها من ثمر وفائدة فهي للإمام وليست للزارع. 

دخل و تصرّف در انفال بدون اجازۀ وی (امام) جایز نیست و اگر کسی در آن دخل و تصرّف کند غاصب و اگر منفعتی به وی برسد از آنِ امام ع خواهد بود؛ مثلاً اگر در زمین مواتی سرمایهگذاری کند و در آن کِشت کند، هر ثمره و بهره‌ای که از آن حاصل شود از آنِ امام خواهد بود نه کشاورز.