آرایش زن و بعضی از احکام مخصوص به زن‌ها

زينة المرأة وبعض ما يخصها

آرایش زن و بعضی از احکام مخصوص به زن‌ها

س١٢٩/ هل يجوز الذهاب لحفلة زواج في مجلس نسائي فقط، لكن فيه رقص وغناء ؟

پرسش ۱۲۹:

آیا رفتن به مجلس عروسی که فقط زنان در آن هستند ـ‌ولی رقص و غنا در آن است‌ـ جایز است؟

ج/ يجوز إذا كنَّ فقط نساء ولا يسمع الرجال، وأيضاً إذا لم يكن هناك محرم كالضرب والنفخ بآلات الموسيقى.

پاسخ:

اگر فقط در آن مجلس زنان باشند و صدایشان را مردان نشنوند، و همچنین اگر در آن مجلس ارتکاب حرامی مثل نواختن و دمیدن در آلات موسیقی نباشد، جایز می‌باشد.

س١٣٠/ ما حكم الوشم على جزء في الجسم ؟ وأيضاً حكم التتوه في الحاجب يعني الوشم تقريباً في الحاجب الذي يفعل الآن ؟ والوشم في الجسم أو الحاجب: عبارة عن تنغيز بالإبرة بشكل معين حتى يخرج الدم الكثير ويكون مثل الجرح ثم يبقى في الجسم لا يطلع ويعمل على شكل طيور أو أشخاص أو ورد. 

پرسش ۱۳۰:

حکم خال‌کوبی بر قسمتی از بدن چیست؟ و همچنین حکم «تَتوی ابرو» ـ‌یعنی تقریبا همان خال‌کوبی در ابرو که امروزه متداول است‌ـ چیست؟ و خال‌کوبی در بدن و ابرو به این صورت می‌باشد: سوراخ کردن به‌وسیلۀ سوزن تا اینکه خون زیاد خارج می‌شود ـ‌مثل یک جراحت می‌باشد‌ـ سپس اثر آن در بدن باقی می‌ماند و روی آن تصویر پرندگان یا اشخاص یا گُل کشیده می‌شود.

ج/ يجوز الوشم في منطقة الحاجب لسببٍ ما، مثل انعدام الشعر أو قلته. أما وشم صور حيوانات وغيرها على الجسم فغير جائز.

پاسخ:

خال‌کوبی ابرو (تتو) ‌ـبه خاطر دلیلی انجام شود‌ـ جایز است، مثل از بین بردن مو یا کاستن آن؛ اما کشیدن تصویر حیوانات و چیزهای دیگر بر بدن جایز نیست.

س١٣١/ هل الكحل جائز للمرأة أمام الأجانب ؟

پرسش ۱۳۱:

آیا سرمه کشیدن جلوی افراد غریبه برای زن جایز است؟

ج/ أن تضعه ليراه الأجانب لا يجوز، ولكن إن وضعته في البيت لزوجها فلا يجب عليها أن تزيله لتخرج أو لتلتقي غير المحارم.

پاسخ:

اگر برای دیدن غریبه‌ها سرمه بگذارد جایز نیست، ولی اگر در خانه برای همسرش گذاشته باشد، واجب نیست برای خارج شدن از خانه یا دیدن غیر محارم آن را بزداید.

س١٣٢/ غير المتزوجة هل يحرم عليها التكحل في البيت فضلاً عن خارجه ؟ 

پرسش ۱۳۲:

آیا کشیدن سرمه برای زنی که همسر ندارد ـ‌حتی در خانه‌ـ مجاز نیست، چه برسد به بیرون؟

ج/ يجوز لغير المتزوجة أن تضع الكحل في البيت.

پاسخ:

زن مجرد مجاز است در خانه سرمه بکشد.

س١٣٣/ ما الحكم الشرعي لارتداء البنطلون مع حجاب الرأس، وكذلك الحكم الشرعي للعباءة الإسلامية ؟

پرسش ۱۳۳:

حکم شرعی پوشیدن شلوار همراه با حفظ حجاب موی سر، و همین‌طور حکم شرعی چادر چیست؟

ج/ لا يجب على المرأة ستر الوجه أو الكفين أو القدمين، ويجب عليها ستر ما عدا ذلك ستراً حقيقياً، أي أن لا تكون الملابس خفيفة أو ضيقة تصف ما تحتها، والبنطلون مثلاً إذا كانت المرأة ترتدي فوقه جبّة أو سترة تمتد إلى الركبتين، وما ظهر منه لم يكن ضيقاً يصف ما تحته فلا إشكال فيه، بل ربما يكون في بعض الأحيان أكثر ستراً للمرأة. أمّا إذا كان البنطلون ترتديه المرأة ولا شيء فوقه وهي ترتدي حجاب الرأس، فهذا غير صحيح ولا يعتبر حجاباً شرعياً، بل إنّ التهتك بارتداء البنطلون بهذه الطريقة أعظم من كشف الشعر والرأس.

پاسخ:

پوشانیدن صورت، دو کف دست‌وپنجه‌های پا بر زن واجب نیست و بقیۀ اعضا باید به‌طور کامل پوشانیده شود؛ جنس پوشش نباید نازک و به‌قدری تنگ باشد که زیرش را نمایان سازد؛ اما در خصوص شلوار، درصورتی‌که از روی آن مانتو یا کتی بپوشد که تا زانو را بپوشاند اشکالی ندارد، آن‌هم درصورتی‌که تنگ نباشد تا هر آنچه زیرش است را نمایان سازد؛ اما اگر زنی شلوار بپوشد و مانتو یا کتی روی آن نباشد و حجاب سرش را حفظ کند، اشکال دارد و حجاب شرعی محسوب نمی‌شود؛ حتی هتک حرمت پوشیدن شلوار به این صورت، از نمایان ساختن مو و کشف حجاب سر بیشتر است.

س١٣٤/ هل التحنك واجب على النساء، وما هو مقدار المسافة للتحنك ؟ 

پرسش ۱۳۴:

آیا تحنّک (پوشانیدن زیر چانه) برزنان واجب است؟ محدودۀ تحنّک چه مقدار است؟

ج/ يجوز للمرأة أن تكشف الوجه، والمنطقة الواقعة أسفل الحنك ليست من الوجه، فيجب سترها.

پاسخ:

زن می‌تواند چهره‌اش را آشکار کند. قسمتی که زیر حَنَک قرار می‌گیرد جزو صورت نیست و پوشاندن آن واجب می‌باشد.

س١٣٥/ هل يجوز للمرأة أن تلبس بعض الملابس التي تظهر مفاتنها أمام أخوها البالغ أو أبوها أو ابنها البالغ مع ستر العورة الواجبة طبعاً، كلبس قميص النوم أو ما شابه، وإذا کان حراماً فما هي حدود المفاتن عند المرأة إذا کان الناظر هو أحد المذکورين. 

پرسش ۱۳۵:

آیا زن می‌تواند در حضور برادر بالغ یا پدرش یا پسر بالغ خود لباسی بپوشد که قسمتی از زیبایی‌ها و جاذبه‌هایش را نمایان می‌کند مثل پوشیدن لباس‌خواب یا چیزی شبیه به آن ـ‌البته همراه با پوشانیدن عورت که طبیعتاً واجب است‌ـ، و اگر حرام است حدود و مقدار زیبایی و جاذبه‌هایی که در حضور اشخاص نام‌برده شد می‌تواند نمایان باشد چقدر است؟

ج/ قال تعالى: ﴿وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْأِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ ... وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾ النور:31.

پاسخ:

حق‌تعالی می‌فرماید: ﴿(و به زنان مؤمن بگو که چشمان خويش را ببندند و شرمگاه خود را نگه‌دارند و زينت‌های خود را جز آن مقدار که هویدا است آشکار نکنند و مقنعه‌های خود را تا گريبان فروگذارند و زينت‌های خود را آشکار نکنند، مگر برای شوهران خود يا پدران خود يا پدرشوهرهای خود يا پسران خود يا پسران شوهر خود يا برادران خود يا پسران برادر خود، يا پسران خواهر خود يا زنان ‌هم‌کيش خود، يا بندگان خود، يا مردان خدمتگزار خود که رغبت به زن ندارند، يا کودکانی که از شرمگاه زنان بی‌خبرند و نيز چنان پای بر زمين نزنند تا آن زينتی که پنهان کرده‌اند دانسته شود. ای مؤمنان، همگان به درگاه خدا توبه کنيد، باشد که رستگار گرديد)﴾⁽⁾.

ما يجوز أن تظهره المرأة أمام الأجانب هو الوجه والكفين والقدمين، وما يجوز أن تظهره المرأة أمام المحارم ⁽⁾ هي القلادة وما فوقها، وما تحتاج لكشفه في الوضوء من اليدين، ومنتصف الساق وما دونه؛ وللزوج جسدها كله ⁽⁾.

آنچه زن می‌تواند در برابر نامحرمان آشکار کند عبارت است از صورت، کف دست‌ها و کف پاها و آنچه زن می‌تواند در برابر محارم⁽⁾ آشکار سازد عبارت است از گردن و بالاتر از آن، آن مقدار از دست‌ها که باید برای وضو گرفتن آشکار نماید، و وسط ساق و پایین‌تر از آن، و برای شوهرش تمام بدنش را.⁽⁾

س١٣٦/ ما هو المقصود (بالزينة) في الآية الشريفة، وماذا تشمل عند المرأة ؟ وما هو حدود عمر ﴿.. الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ﴾ ؟ وما هو المقصود من قوله تعالى: ﴿.. وَلا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ﴾ ؟

پرسش ۱۳۶:

منظور از «زینت» در آیۀ شریف چیست؟ و چه چیزهایی از زن را شامل می‌شود؟

حدود عُمْر در ﴿... (کودکانی که از شرمگاه زنان بی‌خبرند)﴾  چقدر است؟

و منظور از این آیه چیست: ﴿(و نیز چنان پای بر زمین نزنند تا آن زینتی که پنهان کرده‌اند دانسته شود)﴾ ؟

ج/ الزينة بالنسبة للمرأة كل ما وجب عليها ستره عن الناظر الأجنبي وتشمل جسدها كله عدا الوجه والكفين والقدمين.

پاسخ:

در مورد زن، زینت به هر چیزی که پوشاندن آن از نگاه نامحرم واجب است اطلاق می‌شود و تمام بدن زن به‌جز صورت، کف دست‌ها و کف پاها را شامل می‌گردد.

والطفل الذي تتحفظ منه المرأة هو المميز ويكون بعد إتمام السبع عادة، وربما كان في الثامنة أو التاسعة أو العاشرة أو بعدها بحسب حال الصبي وسعة إدراكه. 

کودکی که زن باید خود را از او حفظ کند، کودک ممیّز است و معمولاً کودک با تمام شدن هفت سال به سن تمییز می‌رسد و یا چه‌بسا بر اساس وضعیت کودک و مقدار درک و فهم او در سن هشت، نه یا ده‌سالگی یا پس‌ازآن به این سن برسد.

والمقصود بقوله تعالى: ﴿وَلا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ﴾ هو إصدار صوت من الخلخال.

منظور این سخن خدای متعال که فرموده است ﴿(و نیز چنان پای بر زمین نزنند تا آن زینت که پنهان کرده‌اند دانسته شود)﴾  بلند کردن صدا از خلخال می‌باشد.

س١٣٧/ ماذا يجب على المرأة أن تستره عن أختها المرأة ؟

پرسش ۱۳۷:

زن چه چیزهایی را باید از خواهرش بپوشاند؟

ج/ بالنسبة للواجب ستره من المرأة عن أختها هو في قوله تعالى: ﴿وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ﴾ أي عن النظر، فلا يجوز أن تنظر المرأة إلى عورة أختها، وكذا تحفظ وتستر عورتها عن أن تنظر إليها امرأة أخرى، هذا هو الواجب.  

پاسخ:

در خصوص آن مقداری که پوشاندنش بر زن از خواهرش واجب است در آیه‌ی ﴿(و به زنان مؤمن بگو که چشمان خویش را ببندند و شرمگاه خود را نگه‌دارند)﴾  منظور نگاه کردن می‌باشد؛ بنابراین جایز نیست که زن به عورت خواهر خود بنگرد و نیز زن باید عورت خود را از اینکه زن دیگری به آن نگاه کند حفظ کند و بپوشاند. این، همان مقدار واجب می‌باشد.

س١٣٨/ هل يترك للمرأة اختيار لون الحجاب الذي تضعه على رأسها أو باقي ملابسها، أو نوعية قماشه (فمرة يكون البنطلون من قماش عادي مثلاً وأخرى من كتان أو المسمى بالكابوي)، فيما إذا توفرت فيه الحدود الشرعية، أم عليها أن تترك ألوان أو أقمشة بعينها ؟

پرسش ۱۳۸:

آیا زن میتواند رنگ حجابی که بر سر مینهد یا دیگر لباسها و نوع پارچه‌اش را آن‌طور که خودش می‌خواهد انتخاب کند؟ (مثلاً گاهی شلوار از پارچۀ عادی است و گاهی از کتان یا پارچه‌ای که کابوی معروف است) ـ‌ضمنِ حدودی که مسائل شرعی رعایت شود‌ـ یا بر زن واجب است رنگبندی و جنسها (ی متفرقه) را رها کند؟

ج/ يجوز أي لون وأي قماش إن توفرت في الملابس الحدود الشرعية التي بينتها سابقاً.

پاسخ:

اگر حدود شرعی که پیشتر بیان کردم حفظ شود، هر رنگ و پارچه‌ای جایز است.

س١٣٩/ ما حكم لبس الجوارب الشفافة للمرأة ؟

پرسش ۱۳۹:

حکم جوراب شیشه‌ای برای زن چیست؟

ج/ يجوز أن يظهر وجه وكفا وقدما المرأة، ويجب عليها ستر ما عداها ستراً حقيقياً، فلبس الجوارب ليس واجباً على المرأة.

پاسخ:

ظاهر کردن دو کف دست‌وپنجۀ پا و صورت زن جایز است و اشکال ندارد و بر او واجب است که سایر اعضا را به‌طور کامل بپوشاند. پوشیدن جوراب برای زن واجب نیست.

س١٤٠/ وهل يجوز لبس الذهب والخروج به ؟

پرسش ۱۴۰:

آیا پوشیدن زیورآلات و خارج شدن از منزل با آن مجاز است؟

ج/ يجوز لبس الذهب للمرأة وهو مستحب ولكن يحرم إظهاره أمام الرجال إلا الزوج والمحارم، إلا خاتم الزواج الذي هو عرفاً لا يعد للزينة فيجوز لبسه وإظهاره أمام الرجال.

پاسخ:

استفاده از زیورآلات برای زن جایز و حتی مستحب است؛ اما آشکار نمودنشان برای مردان دیگر حرام است مگر برای شوهر یا افراد محرم؛ به‌غیراز حلقه‌ی ازدواج که ازنظر عُرفی جواهرآلات محسوب نمی‌شود؛ بنابراین می‌تواند آن را به دست کند و در برابر سایر مردان آشکار نماید.

س١٤١/ ما هو حكم النظر للنساء التي تظهر في شاشة التلفاز اللواتي لم يحافظن على الحجاب الشرعي ؟

پرسش ۱۴۱:

حکم نگاه کردن به زنانی که در تلویزیون حاضر میشوند و حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند چیست؟

ج/ جائز إذا لم يكن يثير شهوة.

پاسخ:

تا وقتی‌که باعث برانگیخته شدن شهوت نشود جایز است.

س١٤٢/ ما هو حكم تواجد الرجال والنساء في مكان واحد من حيث النظر ؟

پرسش ۱۴۲:

حکم حضور داشتن مردان و زنان در یک مکان ازنظر نگاه کردن چیست؟

ج/ شرائع الإسلام ج٣: (أما النظر الاتفاقي غير المقصود نتيجة تواجد رجال ونساء في مكان ما فلا إشكال فيه. ولا ينظر الرجل بقصد إلى الأجنبية أصلاً إلا لضرورة، ويجوز أن ينظر إلى وجهها وكفيها على كراهية فيه مرة، ولا يجوز معاودة النظر. وكذا الحكم في المرأة. ويجوز عند الضرورة، كما إذا أراد الشهادة عليها، ويقتصر الناظر منها على ما يضطر إلى الإطلاع عليه، كالطبيب إذا احتاجت المرأة إليه للعلاج. أما النظر الاتفاقي غير المقصود نتيجة تواجد رجال ونساء في مكان ما فلا إشكال فيه).

پاسخ:

کتاب شرایع الاسلام (احکام نورانی اسلام) ـ جلد 3:

اما نگاه اتفاقی بدون اراده و قصد و غرض ـ‌که نتیجۀ برخورد مردان و زنان در یک مکانِ نوعی است‌ـ اشکالی ندارد.

مرد نباید به‌هیچ‌وجه و با هیچ قصدی به بدن زن نامحرم نگاه کند، مگر در حالت ضرورت، و نگاه کردن به‌صورت و دست‌وپاها تا مچ در مرتبۀ اول جایز ولی مکروه و دوباره نگاه کردن حرام است. حکم نگاه کردن زن به مرد نامحرم نیز به همین صورت است.

نگاه کردن باوجود ضرورت جایز است، مانند هنگامی‌که می‌خواهد بر آن زن شهادت دهد ـ‌که در این صورت نگاه کردن به او را فقط برای هر آنچه می‌خواهد از آن اطلاع حاصل کند کوتاه می‌کند‌، مانند پزشکی که زنی نیاز دارد تا او مداوایش نماید‌ـ؛ اما نگاه اتفاقی بدون اراده و قصد و غرض ـ‌که نتیجۀ برخورد مردان و زنان در یک مکانِ نوعی است‌ـ اشکالی ندارد.

ومسألة الاتفاقي هذه تعني النظر غير المقصود، "أما النظر الاتفاقي غير المقصود نتيجة تواجد رجال ونساء في مكان ما فلا إشكال فيه"، هؤلاء الرجال والنساء لا فرق إن تواجدوا للعمل في مصنع أو مكتب أو تواجدوا في بيت أو تواجدوا في الشارع، سواء كانوا غرباء تماماً أو كانوا يتصلون برحم كما هو حال الأخ مع زوجة أخيه.

و مسئلۀ نگاه کردن اتفاقی در اینجا به معنی نگاه بدون هیچ قصد و غرضی است: «اما نگاه اتفاقی بدون اراده و قصد و غرض ـ‌که نتیجۀ برخورد مردان و زنان در یک مکانِ نوعی است‌ـ اشکالی ندارد»؛ فرقی نمی‌کند که این زنان و مردان در یک کارخانه کار کنند یا در یک دانشگاه یا در یک‌خانه یا خیابان باهم روبرو شوند و تفاوتی نمی‌کند که به‌طور کامل با یکدیگر بیگانه باشند یا به نحوی رابطۀ خویشاوندی بینشان برقرار باشد مثل روبرو شدن مردی با زن ‌برادرش.

س١٤٣/ امرأة متزوجة عمرها ٣٥ سنة، هل يجوز أن تذهب إلى زيارة الإمام الرضا ^{(علیه السلام)}  وبموافقة زوجها بدون محرم ؟ جزاكم الله خير الجزاء.

پرسش ۱۴۳:

آیا جایز است زنی كه ازدواج‌کرده است و ۳۵ سال سن دارد با موافقت همسرش و بدون به همراه داشتن محرم به زیارت امام رضا ^{(علیه السلام)} برود؟

ج/ يجوز ذهاب المرأة إلى زيارة الإمام الرضا ^{(علیه السلام)} بدون محرم، إذا كان بموافقة زوجها كما هو مذكور في السؤال ⁽⁾.

پاسخ:

رفتن زن به زیارت امام رضا ^{(علیه السلام)} بدون محرم جایز است اگر همان‌طور که در سؤال قیدشده است با موافقت شوهرش انجام شود.⁽⁾

س١٤٤/ ما حكم قراءة القرآن وفق أحكام التجويد المتعارفة من قبل النساء أمام الرجال في مسابقات قرآنية يحضرها بعض المعممين للتحكيم وما شابه ؟

پرسش ۱۴۴:

حکم قرائت قرآن توسط زن‌ها طبق احکام تجوید متعارف در حضور مردها در مسابقات قرآنی که بعضی از معمّمین برای قضاوت و شبیه آن حاضر می‌شوند چیست؟

ج/ الأحكام المذكورة بعضها غير صحيح أو متكلَّف، ومسألة أن يسمع الرجال صوت المرأة لا إشكال فيه خصوصاً للتعلم أو العمل. 

پاسخ:

بعضی از احکام یادشده غیر صحیح یا تکلّف‌آور است و مسئلۀ شنیدن صدای زن توسط مردها اشکالی ندارد، به‌خصوص اگر برای آموزش یا کار کردن باشد.

* * *