پرسش ۳۷۹: این که امام مهدی خاتم ائمه است، چه معنا و مفهومی دارد؟

پرسش ۳۷۹:

این که امام مهدی خاتم ائمه است، چه معنا و مفهومی دارد؟

السؤال/ ٣٧٩: وردت رواية تقول أن الإمام محمد بن الحسن (ع) بأنه خاتم الأئمة الطاهرين، ووردت كلمة خاتم النبيين في القرآن تفيد أنه لا نبي بعد الرسول الأكرم(ص)، وذكر السيد أحمد الحسن في بعض كتبه أنه بالأئمة والمهديين تم ختم الرسالة السماوية قاصداً أنه لا يوجد بعدهم أحد فهم ختام الأمر. السؤال هو: كيف تكون كلمة خاتم تفيد عدم وجود شخص بعد النبي وبعد الأئمة والمهديين ولا تفيد في عدم وجود إمام بعد الإمام محمد بن الحسن (ع) ؟ نرجو الجواب.

المرسل: أبو محمد - الإمارات

روایتی وارد شده است که می‌گوید امام محمد بن الحسن (ع) خاتم ائمه‌ی اطهار است. کلمه‌ی خاتم النبیین هم که در قرآن آمده است، بیان می‌کند که پس از رسول اکرم (ص) پیامبری وجود ندارد. سید احمد الحسن در برخی کتاب‌هایش آورده است که با ائمه و مهدیین رسالت آسمانی خاتمه می‌یابد به این معنا که پس از آنها کسی وجود ندارد و آنها خاتمه‌ی این امر هستند. سؤال این است: چگونه کلمه‌ی خاتم به معنای عدم وجود شخصی پس از پیامبر و پس از ائمه و مهدیین است ولی به معنای عدم وجود امامی پس از امام محمد بن الحسن (ع) نمی‌باشد؟ لطفاً جواب دهید.

فرستنده: ابومحمد - امارات

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآله الأئمة والمهديين وسلم تسليماً.

السلام عليكم أخي العزيز ورحمة الله وبركاته.

پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم

و الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

برادر عزیزم! سلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

اعلم أخي وفقك الله؛ كما أن الرسول محمداً(ص) قد ختم النبوة السابقة وفتح الإرسال من جديد، وبمعنى آخر - كما أوضحه السيد أحمد الحسن في كتاب النبوة الخاتمة -، فكذلك الإمام المهدي (ع) في مرتبة معينة هو خاتم لمقام الإمامة التي هي للائمة الاثني عشر(ع) وفاتح لإمامة جديدة وهي (الهداية)، فالإمام المهدي (ع) أيضاً مرسِل للمهديين الاثني عشر من ذريته.

برادرم، خداوند توفیقت دهد! بدان، همان طور که حضرت محمد (ص) نبوّت سابق را خاتمه داد و ارسال را از نو آغاز کرد، از سویی ـ‌همان‌طور که سید احمد الحسن در کتاب نبوّت خاتم شرح داده است‌ـ امام مهدی (ع) نیز در درجه‌ای مشخص همین گونه می‌باشد و ایشان خاتمِ مقامِ امامتی است که برای ائمه‌ی اثنی عشر (ع) می‌باشد و گشاینده‌ی امامتی جدید است که همان «هدایت» می‌باشد؛ پس امام مهدی (ع) نیز فرستنده‌ی مهدیین دوازده‌گانه از ذریه‌اش می‌باشد.

ولذلك ورد عن أمير المؤمنين (ع) ما معناه عن الأمور التي تكون بعد القائم (ع): (إن ذلك أمر موكول إليه).

از همین رو از امیرالمؤمنین (ع) در مورد امور بعد از قائم روایتی وارد شده که مضمون آن چنین است: «آن امر موکول به او است».

وكذلك ورد عنهم(ع): (يدعو إلى أمر غير الذي كان).

و نیز از آن ایشان وارد شده است: «به چیزی غیر از آن‌چه بوده است دعوت می‌کند».

وكذلك ورد عنهم(ع): (يأتي بأمر جديد على العرب شديد).

و همچنین: «با امر جدیدی که بر عرب سخت و شدید است می‌آید».

وكذلك ورد عنهم(ع): (إذا قام القائم دعا الناس إلى أمر قد خفي وضل عنه الجمهور).

و نیز از ایشان (ع) نقل شده است: «وقتی قائم قیام کند، مردم را به امری که مخفی بوده است و توده‌ی مردم آن را فراموش کرده‌اند دعوت می‌کند».

وكذلك ورد عنهم(ع): (يدعو إلى أمر من أقر به هدي ومن أنكره ضل وغوى).

و نیز: «به امری دعوت می‌کند که هر کس به آن اقرار کند هدایت می‌یابد و هر کس آن را انکار کند به ضلالت می‌افتد و گمراه می‌شود».

ومن المعلوم أن الضلال لا يتحقق إلا بإنكار إمامة من نصبه الله تعالى.

و واضح است که گمراهی فقط با انکار امامتِ کسی که خدای متعال او را نصب فرموده است، محقق می‌شود.

فما هو ذلك الأمر الذي يدعو إليه القائم (ع) والذي هو غير الذي كان، وأنه جديد وعلى العرب شديد .... الخ ؟؟؟

چه چیزی است که قائم (ع) به آن فرا‌ می‌خواند؟ چیزی غیر از چیزی که قبلا بوده است، می‌باشد؛ چیزی که جدید است و بر عرب شدید و ....؟

فقد بين السيد أحمد الحسن في كتاب (النبوة الخاتمة) بأن هناك فرقاً بين (الخاتَم) - بالفتح - وبين (الخاتِم) - بالكسر -.

سید احمد الحسن در کتاب نبوّت خاتم تشریح نموده است که بین خاتَم (با فتحه) و خاتِم (با کسره) تفاوت وجود دارد.

فالنبي محمد(ص) (خاتَم) - بالفتح - أي أنه وسط بين أمرين، أي بين الرسالة من الله والرسالة من محمد(ص)، وهو(ص) أيضاً (خاتِم) - بالكسر - أي إنه آخرهم أي آخر من أرسل من قبل الله مباشرة.

حضرت محمد (ص) «خاتَم» (با فتحه) است یعنی آن حضرت میان دو امر قرار دارد: بین رسالتی از جانب خدا و رسالتی از جانب محمد (ص). ایشان همچنین «خاتِم» (با کسره) است یعنی آن حضرت آخرینِ آنها است؛ یعنی آخرین کسی می‌باشد که به طور مستقیم از سوی خدا فرستاده شده است.

فكذلك الإمام المهدي (ع) (خاتَم) أي وسط بين أمرين، بين أمر الإمامة وبين أمر الهداية.

امام مهدی (ع) نیز «خاتَم» است یعنی وسط دو امر قرار دارد: بین امر امامت و امر هدایت.

وكذلك هو (ع) (خاتِم) أي آخر الأئمة الاثني عشر وهو فاتح الهداية أي إمامة المهديين الاثني عشر، فهو (ع) كجده المصطفى(ص) (الخاتم لما سبق والفاتح لما استقبل).

ایشان همچنین «خاتِم» می‌باشد یعنی آخرینِ ائمه‌ی دوازده‌گانه است و ایشان گشاینده‌ی هدایت یعنی امامت مهدیین دوازده‌گانه می‌باشد. بنابراین حضرت (ع) مانند جدش مصطفی (ص) است: «الخاتم لما سبق و الفاتح لما استقبل» (خاتم بر گذشتگان و راه‌گشای آیندگان).

فالرواية التي تقول إن الإمام المهدي (ع) هو آخر الأئمة(ع) أي آخر الاثني عشر الذين هم لهم مقام يختلف عن مقام المهديين الاثني عشر من ذرية الإمام المهدي (ع)، فلا تدل على أنه لا أئمة بعده (ع)، ولا تدل على نفي إمامة المهديين من ذرية الإمام المهدي (ع).

روایتی که می‌گوید امام مهدی (ع) آخرینِ ائمه (ع) است بر این دلالت دارد که ایشان آخرینِ دوازده نفری است که مقامی متفاوت از مقام مهدیین دوازده‌گانه از نسل امام مهدی (ع) دارند، و به این معنی نیست که بعد آن حضرت (ع)، امامی وجود ندارد. این روایت همچنین نفی کننده‌ی امامت مهدیین از نسل امام مهدی (ع) نمی‌باشد.