پرسش ۳۷: معنای ﴿اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى﴾ (نام پروردگار بزرگ تو)

پرسش ۳۷:

 معنای

 ﴿اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى﴾

 (نام پروردگار بزرگ تو)

سؤال/ ۳۷: ما معنى سبح اسم ربك الأعلى؟

پرسش۳۷: معنای ﴿ نام پروردگار بزرگ خويش را به پاکی ياد کن ﴾  چیست؟

الجواب: التسبيح إنما يتحقق من العبد بالثناء على الرب سبحانه وتعالى، والثناء يكون بما علَّمنا هو سبحانه عن طريق أوليائه من الأنبياء والمرسلين والأئمة ، وأقل الثناء والحمد هو الشكر.

پاسخ: تسبیح فقط از طریق مدح و ثنای عبد نسبت به پروردگار سبحان و متعال محقق می‌شود و مدح و ثنا بر اساس آن چیزی است که خداوند سبحان و متعال از طریق اولیایش از انبیا و فرستدگان و ائمه (ع) به ما آموخته است، و کم‌ترین حمد و ثنا همان شکرگزاری می‌باشد.

فالتسبيح يبدأ بالشكر، وينتهي بالحمد. وشكر الله سبحانه وتعالى يبدأ بشكر خلقه وأداء حقهم، فالخلق عيال الله، وأحبّ الخلق إلى الله أرأفهم بعياله، كما ورد في الحديث عنهم  ([118]). فالعبد يسبح ربه سبحانه وتعالى عندما يكون رحمة بالمؤمنين ورأفة باليتامى والمساكين، وغلظة وشدة على الكافرين المعاندين، وحق يسير على الأرض.

تسبیح با شکر آغاز می‌شود و با حمد پایان می‌یابد. شکر خداوند سبحان و متعال با شکر خلق او و ادای حق‌شان آغاز می‌شود؛ چرا که خلق عیال خدایند و محبوب‌ترین خلق نزد خدا مهربان‌ترین آن‌ها نسبت به عیال او می‌باشد، که این مطلب در حدیث از معصومین (ع) روایت شده است.([119])

پس بنده هنگامی پروردگار سبحان و متعالش را تسبیح می‌گوید که رحمتی بر مؤمنان و رأفتی بر یتیمان و مسکینان باشد و هم‌چنین غلظت و شدتی بر کافران، و او حقّی باشد که بر زمین سِیر می‌کند.

واسم ربك الأعلى هو: علي (ع)؛ لأنه هو الاسم الأعلى والأعظم، وعلي مع الحق والحق مع علي، فيكون معنى سبح اسم ربك الأعلى: كن حقاً يسير على الأرض أي سبحه بالعمل لا بالقول فقط كما يُتوهم.

﴿اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى﴾ عبارت است از علی (ع)؛ چرا که او اسم اعلی و اعظم است. علی همراه با حق است و حق با علی. بنابراین ﴿سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى﴾ می‌شود: حقی باش که بر زمین سِیر می‌کند؛ یعنی؛ بر خلاف آن‌چه پنداشته می‌شود، با عمل او را تسبیح بگو نه با گفتار.

[118]- عن الإمام الصادق (ع) قال: (قال رسول الله : الخلق عيال الله، فأحب الخلق إلى الله من نفع عيال الله وأدخل على أهل بيت سروراً ..) الكافي: ج2 ص164.

[119]- امام صادق(ع) می‌فرماید: «رسول خدا(ص) فرمود: خلق عیال خداوند است؛ پس محبوب‌ترین خلق در نظر خداوند کسی است که به عیال خداوند سود برساند و سرور و شادمانی برای اهل‌بیت بیاورد....». کافی: ج 2 ص 164.