در مورد طهارت

ما يتعلق بالطهارة

طهارت

س١/ الشخص الذي توضأ ولم يكن منتبهاً إلى وجود مانع للوضوء في أعضائه، وبعد أن صلّى انتبه إلى المانع، ما هو حكم صلاته، هل يعيدها أم لا؟

پرسش ۱:

شخصی وضو گرفته و از وجود مانعِ وضو بر (برخی) اعضایش مطلع نبوده است. اگر بعد از خواندن نمازش متوجه این مانع شده باشد حکم نمازش چیست؟ آیا دوباره بخواند یا خیر؟

ج/ يعيدها.

پاسخ:

اعاده کند (دوباره بخواند).

س٢/ إذا اكتشفت من باطن الظفر نقطة من صبغ أظافر كان على ظفري قبل أسبوعين، فهل عليّ إعادة صلواتي وأغسالي، واليوم أنا صائمة فهل صيامي مقبول أو باطل؟

پرسش ۲:

اگر از درون ناخنم لکه‌ای از لاک ناخن که دو هفته پیش بر ناخنم بوده است آشکار شود، آیا اعادۀ نمازها و غسل‌هایم بر من واجب است؟ و اگر امروز روزه باشم، آیا روزه‌ام مقبول است یا باطل؟

ج/ لا يجب إعادة الغسل والوضوء، والصلاة والصيام صحيحان، وعموماً لا يجب إيصال الماء إلى باطن الظفر.

پاسخ:

تکرار غسل و وضو واجب نیست، و نماز و روزه هر دو صحیح است؛ و به‌طورکلی رساندن آب به درون ناخن واجب نیست.

س٣/ توجد حنّة يتم الرسم بها على الجسم ولكن تحتوي على نسبة من الصبغة، فهل يجوز الوضوء بها أم تعتبر حائلاً؟

پرسش ۳:

نوعی حنای رنگی برای طراحی روی بدن وجود دارد. آیا وضو باوجوداین حنا روی بدن جایز است؟ یا به‌عنوان حجاب و مانع محسوب می‌گردد؟

ج/ لا تعتبر حائلاً طالما أنها لوّنت الجلد نفسه.

پاسخ:

تا هنگامی‌که تنها پوست را رنگی می‌کند، حجاب و مانع محسوب نمی‌شود.

س٤/ أنا عسكري متقاعد، ولدي إصابة وهي بتر القدم الأيمن دون مفصل الكاحل يعني أسير على مفصل القدم، لكن الدكتور الذي عمل لي عملية هندمه حتى ﻻ يؤذيني المشي على المفصل، قام بتحوير عظمة الكاحل وهي بموضع عامودي وجعلها بموضع أفقي حتى يتسنى لي السير على المفصل، وقرأت في كتاب "شرائع الإسلام" وفي باب الوضوء بأن مسح القدم للذي لديه بتر في القدم ﻻ يمسح هذه القدم إذا كان ليس فيها كعب، وأنا عملت مثلما قرأت، ولكن من يومها وأنا حيران هل أنا مشمول بذلك الحكم الشرعي، أم ﻻ؟

پرسش ۴:

من یک ارتشی بازنشسته‌ام و دچار قطعی عضو از ناحیۀ پای راست پایین‌تر از مفصل مچ پا هستم؛ یعنی روی مفصل پا حرکت می‌کنم؛ اما پزشکی که مرا مورد عمل جراحی قرار داده آن را مقداری اصلاح‌کرده است تا هنگام راه رفتن اذیتم نکند؛ یعنی استخوان مچ پایم را تغییر داده و آن را از وضعیت عمودی به افقی تغییر شکل داده است تا راه رفتن روی مفصل برایم راحت شود. در کتاب «شرایع‌الاسلام (احکام نورانی اسلام)» در فصل وضو در توضیح مسح پایی که دچار قطع عضو است خواندم که اگر «کعب» (برآمدگی روی پا) نداشته نباشد آن پا را مسح نکند، و من طبق آنچه خواندم عمل کردم؛ اما از آن روز تا حالا در حیرتم که آیا مشمول این حکم شرعی هستم یا نه؟

ج/ أعمل بما ذكر في "شرائع الإسلام" ولا داعي للشك:

(وإذا قطع بعض موضع المسح مسح على ما بقي، ولو قطع من الكعب سقط المسح على القدم).

پاسخ:

طبق آنچه در کتاب «شرایع اسلام» آمده عمل کن و شک و تردید نداشته باش: (اگر قسمتی از پا که باید مسح شود قطع‌شده باشد باید باقی‌ماندۀ آن مسح گردد ولی اگر پا از «کعب» قطع‌شده باشد مسح آن ساقط می‌شود).

س٥/ طهّرت جرحاً، وبعد ذلك اكتشفت أنّ الدم لا زال يخرج منه، وبعدها وقف النزف فنسيت أن أطهره مره ثانية، فتوضأت وصليت، ما هو حكم وضوئي وصلاتي؟

پرسش ۵:

زخمی را پاک کردم، و بعد آن متوجه شدم که پیوسته خون از آن خارج می‌شود. آن خونریزی متوقف شد و فراموش کردم که برای بار دوم آن را تطهیر کنم، وضو گرفتم و نماز خواندم. حکم وضو و نمازم چیست؟

ج/ بحسب السؤال أنّ هناك دماً على عضو من أعضاء الغسل في الوضوء مثل اليد أو الوجه ومن ثم حدث الوضوء على هذا الدم دون تطهير الدم، وبحسب هذا الفرض يكون العضو عليه نجاسة وغير طاهر، وبهذا يكون الوضوء غير صحيح، فتعاد الصلاة.

پاسخ:

طبق داده‌های این پرسش  در اینجا خونی بر عضوی از اعضایی که باید در وضو شسته شود ـ‌مثل دست یا صورت‌ـ بوده است و به‌این‌ترتیب وضو بر روی این خون بدون اینکه پاک‌شده باشد اجراشده است؛ بنابراین ـ‌با توجه به این فرضیات‌ـ وضو روی عضوی که نجاستی بر رویش بوده و پاک نبوده است، انجام‌شده است. به‌این‌ترتیب این وضو صحیح نیست و باید نماز اعاده شود.

س٦/ البنت التي تطهر أثناء الليل خلال شهر رمضان لكنها لا تستطيع الغسل خجلاً من والدها أو أخوتها، هل يجب عليها الغسل، أم يجوز لها الإفطار. وكذلك بالنسبة لأحكام الاستحاضة إذا كانت الفتاة لا تستطيع الغسل فجراً لنفس السبب المذكور، فما هو الحل؟

پرسش ۶:

دختری که در نیمه‌شب در ماه رمضان پاک می‌شود ولی به دلیل شرم و حیا از پدر یا برادرانش نمی‌تواند غسل کند، آیا غسل بر او واجب است؟ یا می‌تواند افطار کند (روزه نگیرد)؟ به همین ترتیب در مورد احکام استحاضه اگر دختر جوان -‌به همین دلیلِ گفته‌شده-  نتواند صبحْ هنگام (فجر) غسل کند، راه‌حل چیست؟

ج/ الخجل ليس عذراً لترك الغسل، لكن عموماً إذا تعذّر على الإنسان الطهارة المائية ينتقل إلى الترابية أي التيمم.

پاسخ:

خجالت کشیدن، عذری برای ترک غسل محسوب نمی‌شود؛ ولی به‌طورکلی اگر انسان از طهارت با آب معذور باشد، حکمش به طهارت با خاک ـ‌یعنی تیمّم‌ـ تبدیل می‌شود.

س٧/ من كان عليه غسل واجب لكنه كان جاهلاً بالحكم ولا يعلم بوجوب الغسل ولم يغتسل وكان يصلي ويصوم، فما حكم صلاته وصومه، هل يجب عليه القضاء؟ وإذا كان يجب عليه القضاء وهو لا يعلم كم عدد أيام الصيام أو الصلاة المطلوب بها، ماذا يفعل؟

پرسش ۷:

کسی که غسلی بر او واجب بوده ولی از حکم اطلاعی نداشته، وجوب غسل را نمی‌دانسته، غسل نکرده و نماز خوانده و روزه گرفته است، حکم نماز و روزه‌اش چیست؟ آیا قضا بر او واجب است؟ و اگر قضا بر او واجب است و نداند چه تعداد ایام روزه یا نماز را در این شرایط سپری کرده است، چه باید بکند؟

ج/ كلما فقدت الطهارة بطلت الصلاة وكذا الصيام فيما يشترط فيه من طهارة، ومع جهله بالعدد يقضي حتى يحصل له الاطمئنان بالقضاء.

پاسخ:

هرگاه طهارت نباشد، نماز باطل می‌شود و همین‌طور روزه در مواردی که در آن‌ها طهارت شرط هست، و در صورت ندانستن تعداد، اقدام به قضا می‌‌کند تا برایش اطمینان حاصل شود که همه را قضا نموده است.

س٨/هل يعتبر الدم الذي ينزل على المرأة الحامل نتيجة خلل في المشيمة دم استحاضة؟

پرسش ۸:

آیا خونی که از زن حامله درنتیجۀ نقصی در جُفت بیرون می‌ریزد، خون استحاضه محسوب می‌شود؟

ج/ بحسب الحال المذكور يعتبر دم استحاضة.

پاسخ:

در وضعیتی که در این پرسش گفته‌شده است خونِ استحاضه محسوب می‌شود.

س٩/ هل يجوز مصافحة الصابئي وتقبيله وتناول طعامه؟

پرسش ۹:

آیا دست دادن با منداییان (صابئی‌ها)_(۱) و دیده‌بوسی با آن‌ها و خوردن از غذایشان جایز است؟

ج/ يجوز.

پاسخ:

جایز است.

س١٠/ أحياناً نتعامل مع شخص هندوسي أو مجوسي، يصافحنا أو يقدم لنا الشاي والطعام في مكان ما (مطعم، شركة، ...) وربما يغسل الأواني أو يلمسنا ويده رطبة، أو مثلاً يكون نجاراً أو صباغاً أو غيره ويدخل منازلنا، فيلمس هنا أو هناك. فما هي حدود التعامل معهم من حيث النجاسة، فهل نحتاج إلى الغسل أو الوضوء أو تطهير المكان والأشياء. وماذا بشأن الأكل والشرب سواء كان هو من أعد الطعام أو مجرد ناقل للطعام؟

پرسش ۱۰:

گاهی با شخصی هندو یا مجوس برخورد می‌کنیم. آن‌ها با ما دست می‌دهند یا جاهایی ـ‌مثل رستوران، شرکت و ...‌ـ برایمان چای می‌آورند، چه‌بسا ظرف‌ها را می‌شویند یا ما را به دست مرطوب لمس می‌کنند، یا به‌عنوان‌مثال نجار یا نقاش هستند یا شغل دیگری دارند، وارد خانه‌هایمان می‌شوند و اینجاوآنجا را لمس می‌کنند. حدود تعامل با آن‌ها ازنظر نجس و پاک بودن چیست؟ آیا به غسل و وضو نیاز داریم یا باید مکان و اشیا را پاک‌کنیم؟ در مورد خوردن و نوشیدن چطور؟ چه درصورتی‌که این شخص از تهیه‌کنندگان غذا باشد؟ یا صرفاً آورنده‌اش باشد؟

ج/ الهندوسي والمجوسي طالما يؤمنون بوجود الله سبحانه فلا يحكم بنجاستهم. وبالتالي لا إشكال لو مسّكم أو مسّ طعامكم أو آنيتكم برطوبة مسرية.

پاسخ:

در مورد هندو و مجوس، تا هنگامی‌که به خداوند سبحان ایمان داشته باشند حکم به نجس بودنشان نمی‌شود؛ و درنتیجه اگر با رطوبتی که سرایت کننده باشد شما، غذا یا ظروفتان را لمس کنند اشکالی وجود ندارد.

س١١/ هل واجب علينا غسل مس الميت عند لمس المريض وهو ميت سريرياً وقبل إعلان الوفاة من الأطباء؟

پرسش ۱۱:

اگر بیماری را که در بستر مرگ است ـ‌پیش از اعلام فوت از سوی پزشکان‌ـ لمس کنیم، آیا غسل مسّ میّت بر ما واجب می‌شود؟

ج/ لا يجب غسل مس الميت إلا بعد برد جسم الميت بالموت والتيقّن من أنه ميت، وهذا مذكور في الشرائع: (ويجب الغسل على من مس ميتاً من الناس قبل تطهيره وبعد برده بالموت).

پاسخ:

غسل مسّ میّت واجب نیست مگر بعد از سرد شدن بدن میّت پس از مرگش و یقین پیدا کردن به اینکه او مرده است؛ و این مطلب در کتاب شرایع بیان‌شده است: (کسی که جسم مردۀ انسان بعد از سرد شدن براثر مرگ و قبل از تطهیر (غسل یا تیمّم میّت) لمس کند، غسل بر او واجب میگردد).

س١٢/ دوشك ضخامته أكثر من ٢٥ سم تنجس ببول طفل ولا يمكن غسله بالماء؛ لأن الماء يبقى في داخله ولا يخرج منه، لكن توجد شركات تغسل مثل هكذا فراش بأجهزة خاصة، وكيفية الغسل وتعقيم الفراش تكون بضغط بخار الماء الحار عليه فقط وليس بالماء، فهل يطهر الدوشك بهكذا طريقة غسل، أم لا؟

پرسش ۱۲:

تشکی با کلفتی بیش از ۲۵ سانتی‌متر با ادرار کودکی نجس شده است. این تشک را نمی‌توان با آب شست؛ چراکه آب داخلش می‌ماند و از آن خارج نمی‌شود. برخی شرکت‌ها وجود دارند که چنین زیراندازهایی را با ابزار مخصوصی شست‌و‌شو می‌کنند. چگونگی شستن و ضدعفونی کردن زیرانداز به این صورت است که فقط بخارآب داغ را با فشار بر تشک وارد می‌کنند و نه خودِ آب را. آیا تشک با این روشِ شستن، پاک می‌شود یا خیر؟

ج/ لتطهيره يمكن إيصال ماء متصل له (كالماء الذي يجري في الأنابيب للبيوت)، ويمكن أيضاً تطهير المكان المتنجس بالبخار، ولكن عين النجاسة نفسها لا تطهر بدفع بخار الماء فقط بل لابد من إزالتها أو استهلاكها في ماء كثير كماء الأنابيب، أو أن يسلط عليها بخار الماء فترة طويلة من الزمن نسبياً تكفي ليقوم البخار برفع عين النجاسة وتطهير المكان أو الموضع.

پاسخ:

می‌توان برای تطهیر آن، آب پیوسته‌ای را به آن رساند (مثل آبی که در لوله‌کشی خانه جریان دارد). همچنین مکان نجس شده را می‌توان با بخار پاک نمود. ولی عین نجاست، فقط با واردکردن بخارآب پُرفشار پاک نمی‌شود؛ بلکه باید توسط آب فراوان مانند آب‌لوله‌کشی از بین برود یا برطرف شود یا اینکه بخارآب، مدت‌زمان نسبتاً بسیار طولانی بر آن چیره شود تا برای این کار کافی باشد و بخار، عین نجاست را از بین ببرد و مکان یا محل را پاک گرداند.

* * *

(۱)- منداییان پیروان یحیای تعمیددهنده و یکی از اقلیت‌های مذهبی ایران ،عراق و سوریه هستند. منداییان با نام صابئین نیز شناخته می‌شوند. در بعضی سنت‌های اسلامی آنان را به اشتباه ستاره پرست دانسته‌اند اما ایشان خود را پیروان یحیای پیامبر می‌دانند. (مترجم - منبع ویکی پدیا).