اصل اول: مقدمات نماز ، مقدمۀ اول: در مورد تعداد نمازها

كتاب الصلاة

کتاب نماز^([147])

والعلم بها يستدعي بيان أربعة أركان :

که شامل چهار بخش می‌باشد و دانش به آن، روشن شدن چهار اصل را می‌طلبد:

الركن الأول : في المقدمات

اصل اول: مقدمات نماز ⁽[148]⁾

وهي سبع :

و آن هفت‌ مورد است:

الأولى: في أعداد الصلاة

مقدمۀ اول: در مورد تعداد نمازها

والمفروض منها تسع:

نماز­های واجب نُه تاست:

صلاة اليوم والليلة، والجمعة، والعيدين، والكسوف، والزلزلة، والآيات، والطواف، والأموات، وما يلتزمه الإنسان بنذر وشبهه، وما عدا ذلك مسنون.

نمازهای شب‌و‌روز (نمازهای یومیّه)، نماز جمعه، نماز عید قربان و عید فطر، نماز کسوف، نماز زلزله، نماز آیات، نماز طواف، نماز میّت و نمازی که انسان با نذر و شبیه آن، بر خود واجب می‌کند و غیرازاین، بقیۀ نماز­ها مستحب است.

وصلاة اليوم والليلة خمس وهي: سبع عشرة ركعة في الحضر، الصبح ركعتان، والمغرب ثلاث، وكل واحدة من البواقي أربع. ويسقط من كل رباعية في السفر ركعتان.

نمازهای پنج­گانۀ یومیّه: در حَضَر،^([149]) هفده رکعت است: نماز صبح دو رکعت، نماز مغرب سه رکعت، نماز ظهر و عصر و عشاء، هرکدام چهار رکعت. در سفر، از هر نماز چهار‌رکعتی، دو رکعت کسر می‌شود.

ونوافلها في الحضر أربع وثلاثون ركعة: أمام الظهر ثمان، وقبل العصر مثلها، وبعد المغرب أربع، وعقيب العشاء ركعتان من جلوس تعدان بركعة، وإحدى عشر صلاة الليل مع ركعتي الشفع والوتر، وركعتان للفجر قبل الفرض. ويسقط في السفر نوافل الظهر والعصر، أما الوتيرة فلا تسقط. والنوافل كلها ركعتان بتشهد وتسليم بعدهما، إلا المنصوص على إنها أكثر من اثنين بسلام أو أقل كالوتر وصلاة الأعرابي، وسنذكر تفصيل باقي الصلوات في مواضعها إن شاء الله تعالى.

نوافل نمازهای یومیّه: در حضَر، سی‌وچهار رکعت است.^([150]) قبل از نماز ظهر هشت رکعت (چهار نمازِ دورکعتی)، قبل از نماز عصر هشت رکعت (چهار نمازِ دورکعتی)، بعد از نماز مغرب چهار رکعت (دونمازِ دورکعتی)، بعد از نماز عشا دو رکعت نشسته که یک ‌رکعت حساب می‌شود، و نماز شب یازده رکعت است (چهار نمازِ دورکعتی نافلۀ شب و دو رکعت شفع و یک ‌رکعت وتر)، و دو رکعت نافلۀ قبل از نماز صبح.

در سفر، نوافل ظهر و عصر ساقط می‌شود؛ اما نماز وُتَیره (نافلۀ عشا) ساقط نمی‌گردد.

همۀ نوافل، دورکعتی است با تشهد و سلام، به‌جز آنچه در مورد آن تصریح‌شده که کمتر یا بیشتر از دو رکعت است، مانند نماز وتر و نماز اعرابی.^([151]) ان‌شاء‌الله تعالی توضیح سایر نمازها را در جای خودش، به‌زودی بیان خواهیم کرد.

[147]- کتاب نماز دارای چند فصل اصلی است: مقدمات نماز، افعال نماز، مبطلات نماز، سایر نماز­ها (غیریومیّه و نوافل)، شکّیات نماز، نماز قضا، نماز جماعت، نماز خوف و مطارده، نماز مسافر. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء دوم، صلاة: ص 7)

[148]- مقدمات نماز هفت مورد است: تعداد نمازها، وقت نمازها، قبله، لباس نمازگزار، مکان نماز، آنچه سجده بر آن صحیح است، اذان و اقامه. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء دوم، صلاة: ص 8)

[149]- وطن یا جایی که حکم وطن را دارد. (مترجم)

[150]- امام عسکری (ع) فرمودند: (علامات مؤمن پنج چیز است: پنجاه‌ویک رکعت نماز، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست نمودن، پیشانی بر خاک نهادن و بلند گفتن بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم). وسائل الشیعه: ج 14، ص 478. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء دوم، صلاة: ص 9)

[151] - روایت‌شده است که مردی از اعراب بادیه‌نشین نزد رسول خدا(ص) آمد و گفت: (یا رسول الله پدر و مادرم به فدای شما، ما در این بیابان و دور از مدینه هستیم و نمی‌توانیم هر جمعه نزد شما بیاییم، عملی به من بیاموزید که فضیلت نماز جمعه را داشته باشد تا وقتی به‌سوی اهل‌وعیالم برگشتم به ایشان خبر دهم). رسول خدا (ص)  فرمود: (زمانی که روز برآمد، دو رکعت بخوان، در رکعت اول، حمد را یک‌بار و سورۀ فلق را هفت مرتبه بخوان و در رکعت دوم، حمد را یک‌بار و سورۀ ناس را هفت مرتبه قرائت کن، زمانی که سلام دادی، آیت‌الکرسی را هفت مرتبه بخوان، سپس برخیز و هشت رکعت نماز با دو سلام بگزار، در هر رکعت از آن، حمد را یک‌بار و سورۀ نصر و توحید را بیست‌وپنج مرتبه قرائت نما. هرگاه از نمازت فارغ شدی، هفتاد بار بگو: «سبحانَ ربِّ العَرشِ الکریم، ولا حولَ ولا قوّةَ إلا بالله العلی العظیم»، سوگند به کسی که مرا به پیامبری برگزید، هر زن و مرد مؤمنی که در روز جمعه این نماز را بخواند، من برای او بهشت را ضمانت می‌کنم و قبل از این‌که از جایگاهش برخیزد، گناهان خودش و پدر و مادرش بخشیده می‌گردد). وسائل الشیعة (آل البیت): ج 7، ص 369. (احکام الشریعه بین السائل و المجیب جزء دوم، صلاة: ص 10)