پرسش ۶۶۰: فرق بین جنتین در آیات ﴿وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ﴾ و ﴿وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ﴾

پرسش ۶۶۰:

 فرق بین جنتین در آیات 

﴿وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ﴾

 و ﴿وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ﴾

السؤال/٦٦٠: بسم الله الرحمن الرحيم

والصلاة والسلام على سيد الخلق محمد وعلى آل بيته الطيبين الطاهرين الأئمة والمهديين وسلم تسليماً كثيراً.

بسم الله الرحمن الرحیم.

سلام و صلوات بر سرور مخلوقات، حضرت محمد و بر خاندان پاک و طیّب او، امامان و مهدیین، و سلّم تسلیماً.

السلام عليك سيدي ومولاي يا قائم آل محمد ورحمة الله وبركاته، ندعوا من الله الباري عز وجل يا مولاي بالتمكين لك وان يجعلنا من الثابتين معك وجميع الأنصار، والحمد لله الذي هدانا لهذا وما كنا نهتدي لولا أن هدانا الله، هذه نعمة من الله أن يعرفنا بك يا مولاي ادعوا لنا بالثبات ولجميع الأنصار.

سلام بر تو ای آقا و مولای من، قائم آل محمد و رحمت و برکات خداوند. مولای من! از خداوند عزّوجل می‌خواهیم که شما را تمکین حاصل فرماید و ما و همه‌ی انصار را از ثابت قدم‌های با شما قرار دهد. و سپاس و ستایش تنها از آنِ خداوندی است که ما را به این موضوع هدایت نمود که اگر خداوند هدایتمان نمی‌نمود، هدایت نمی‌شدیم. این نعمتی است از سوی خداوند که شما را شناختیم، ای مولای من! برای ما و برای همه‌ی انصار دعا کنید تا ثابت قدم بمانیم.

سؤالي هو قال تعالى: ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * ذَوَاتَا أَفْنَانٍ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ﴾[الرحمن: 46-50].

پرسش من: خداوند متعال می‌فرماید: ﴿هر کس را که از ايستادن به پيشگاه پروردگارش ترسيده باشد، دو بهشت است * پس کدام يک از نعمت‌های پروردگارتان را انکار می‌کنيد؟ * آن دو پر از درختان‌اند * پس کدام يک از نعمت‌های پروردگارتان را انکار می‌کنيد؟ * در آن دو، دو چشمه جاری است﴾[الرحمن: 46-50].

وقال تعالى في نفس السورة: ﴿وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * مُدْهَامَّتَانِ * فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ﴾[الرحمن: 62-66].

و حق تعالی در همان سوره می‌فرماید: ﴿و جز آن‌ها دو بهشت ديگر است * پس کدام يک از نعمت‌های پروردگارتان را انکار می‌کنيد؟ * از شدت سبزی متمايل به سياهی * کدام يک از نعمت‌های پروردگارتان را انکار می‌کنيد؟ * در آن دو، دو چشمه‌ی همواره جوشنده هست﴾[الرحمن: 62-66].

ما الفرق بين الجنتان المذكورتان في الآيتان (62.46 )؟

تفاوت بین دو بهشتی که در آیه‌های46 و 62 ذکر شده‌اند، چیست؟

وفي الآية: ﴿فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ﴾[الرحمن: 50]، والآية: ﴿فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ﴾[الرحمن: 66]، ما معنى تجريان ونضّاختان؟

در آیه‌ی ﴿در آن دو، دو چشمه جاری است﴾[الرحمن: 50]  و آیه‌ی ﴿در آن دو، دو چشمه‌ی همواره جوشنده هست﴾[الرحمن: 66]، معنای «دو چشمه‌ی جاری» و «دو چشمه همواره جوشنده» چیست؟

وادعوا من الله يا سيدي أن يقر أعيننا بالنظر إلى ولايتك وتمكينك في الأرض وأن يجعلنا من خدامك، ادعو لي يا مولاي ولأطفالي بالتوفيق ولجميع الأنصار.

آقای من! از خداوند می‌خواهم تا چشمان ما را با نگاه کردن به شما و تمکین دادن شما در زمین نورانی فرماید و ما را جزو خادمان شما قرار دهد. مولای من! برای توفیق من و کودکانم و همه‌ی انصار دعا فرمایید.

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم

والحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين وسلم تسليماً.

پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم

و الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

الفرق بين الجنتين في الآيتين هو فرق مراتب ومقامات وعطاء، فهذه الآية ﴿وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ﴾ تتكلم عن مقام أعلى من الآية ﴿وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ﴾.

بین دو بهشت در این دو آیه، از منظر مرتبه و جایگاه و بخشش، تفاوت وجود دارد. آیه‌ی ﴿هر کس را که از ايستادن به پيشگاه پروردگارش ترسيده باشد، دو بهشت است﴾  از جایگاهی بالاتر از این آیه ﴿و جز آن‌ها دو بهشت ديگر است﴾ سخن می‌گوید.

أمّا الفرق بين (تجريان ونضاختان) فهو في العطاء فلكل إنسان سعيه ﴿وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى * وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى * ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى﴾[النجم: 39-41]

اما تفاوت بین «تَجْرِيان» (دو چشمه‌ی جاری) و «نَضَّاخَتانِ» (دو چشمه‌ی همواره جوشان) در میزان بخشش است؛ بهره‌ی هر انسانی، از تلاشش می‌باشد: « و این‌که: برای مردم پاداشی جز آنچه خود کرده‌اند نيست؟ * و زود است که کوشش او در نظر آيد * سپس به او پاداشی تمام دهند ».[النجم: 39-41]

فالعين الجارية هي العين التي تفيض وتجري حولها ويفيض عطاؤها عن حاجة محيطها القريب وهي بهذا تمثّل عطاءً مهما أُخذ منه فهو لا يكاد يتغير ولا ينفد، وهذا يعني أنّ هؤلاء قوم لا يقتصر خيرهم في الآخرة على أنفسهم

چشمه‌ی جاری، چشمه‌ای است که سرازیر شده و در اطرافش در جریان است و بخشش آن از نیازِ کناره‌های نزدیکش نیز بیشتر است. چنین تمثیلی بخششی را جلوه‌گر است که هر زمان از آن گرفته شود، اصلاً تغییر نمی‌کند و به پایان نمی‌رسد. این به آن معنا است که این‌ها گروهی هستند که خوبی‌شان در آخرت فقط به خودشان اختصاص ندارد؛

بل ممكن أن يجري ويسع غيرهم أي إنهم يمكن أن يشفعوا ويقبل الله شفاعتهم، أمّا النضاختان فتمثلان العطاء الأقل من السابق والمحدد بقدر معين ولكنه كاف لمن حوله كالماء الذي يتحرك ويتسّرب وينضح من بين الصخور ببطء.

بلکه می‌توانند جریان یابند و غیر از خودشان را نیز در بر گیرند؛ به عبارت دیگر می‌توانند شفاعت کنند و خداوند نیز شفاعت آنان را بپذیرد. اما «نَضَّاخَتانِ» (دو چشمه‌ی جوشنده) تمثیلی از بخشش کم‌تر از میزان پیشین و به اندازه‌ای مشخص می‌باشد؛ ولی فقط برای کسانی‌که دورش هستند، کفایت می‌کند؛ مانند آبی که حرکت می‌کند و به آرامی از بین سنگ‌ها عبور می‌نماید.

والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته.

أحمد الحسن - جمادي الثاني/ 1433 هـ

و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته

احمدالحسن ـ جمادی الثانی ۱۴۳۳ ه

******