پرسش ۹۴: فرق بین رَب و اله.

پرسش ۹۴:

 فرق بین رَب و اله.

السؤال/ ٩٤: بسم الله الرحمن الرحيم، والحمد لله رب العالمين.

يورد السيد أحمد الحسن (ع) مفردة (الرب)، وأحياناً مفردة (الله) أو (الإله)، فما الفرق في المعنيين، أي: معنى الرب والإله أو الله ؟

 والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته، وأرجو أن لا أكون قد أثقلت على السيد الوصي (ع) بالأسئلة.

المرسل: إبراهيم رغيل

بسم الله الرحمن الرحیم، والحمدالله رب العالمین

در جایی سید احمد الحسن(ع) از عبارت «رَب» و در جایی از عبارت «الله» یا «اله» استفاده می‌نماید. تفاوت معنایی سه عبارت در چیست؟ یعنی معنی رب، اله و الله.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته. امیدوارم با مطرح نمودن این پرسش‌ها موجبات زحمت سید احمد الحسن(ع) را فراهم نکرده باشم.

فرستنده: ابراهیم رغیل

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم، والحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين وسلم تسليماً.

الإله: هو الكامل الذي يؤله إليه لسدّ النقص وتحصيل الكمال، يعني يُتَوَجه إليه ويُقصد. والربّ: هو الذي يسدّ نقص غيره ويكمل غيره. والألوهية والربوبية غير مختصة به سبحانه، بل المختص به سبحانه هو الألوهية المطلقة والربوبية المطلقة. والفرق واضح بين الربوبية عموماً والتي تشمل حتى الأب، فيقال عنه: رب الأسرة؛ باعتبار أنّه يربّي أبناءه ويكملهم، وبين الربوبية المطلقة التي لا تشمل إلاّ الغني الذي لا يفتقر إلى غيره، فهي منحصرة به سبحانه، وكذا الألوهية، بل إنّ الله سبحانه وتعالى خلق الإنسان ليكون خليفته الكامل، وهو لا يكون كذلك إلاّ إذا تحلّى بكل صفات الألوهية وتجلّت فيه (أي كما ورد عن رسول الله(ص): (أحصى أسماء الله) ).

پاسخ:بسم الله الرحمن الرحیم،والحمدلله رب العالمین،وصلی الله علی محمد و آل محمد الائمة والمهدیین وسلّم‌تسلیماً.

اله، موجود کاملی است که برای رفع نقص و به دست آوردن کمالات به او رو می‌شود؛ یعنی به او توجه می‌شود و قصد او می‌شود. رَب، کسی است که نقص دیگری را برطرف و دیگری را به تکامل می‌رساند. الوهیت و ربوبیت فقط مختص خداوند سبحان نیست، بلکه آنچه مخصوص به او سبحان و متعال است، الوهیت مطلق و ربوبیت مطلق می‌باشد؛ و تفاوت آن با ربوبیت به معنای عامِ آن که حتی پدر را نیز شامل می‌شود، واضح و آشکار است: به پدر، ربّ خانواده (پروردگار خانواده) گفته می‌شود؛ چرا که فرزندانش را پرورش می‌دهد و آنها را به کمال می‌رساند. در مقابل، ربوبیت مطلق قرار دارد که هیچ چیز مگر آن بی‌نیازی که به غیر خودش محتاج نمی‌شود را شامل می‌شود. چنین خصوصیتی منحصر به خداوند سبحان می‌باشد. در مورد الوهیت نیز وضع به همین منوال است. خداوند سبحان و متعال انسان را آفرید تا جانشین تمام عیار او باشد و او چنین نمی‌شود مگر اینکه به تمام صفات الهی آراسته گردد و این صفات در او تجلّی یابند ( و یا همان طور که از رسول خدا(ص) روایت شده است: «أحصی اسماء الله» (نام‌های خداوند را تحصیل کند)).

هذا باختصار، ويوجد تفصيل في تفسير سورة التوحيد ستقرؤه في المستقبل إن شاء الله، وأنا خادم للمؤمنين ولك ولا يثقل عليَّ إجابة أسئلتك، بل أتشرف بأن أجيبها، ومن نعم الله عليَّ أن أجيبها، وكثرة الأسئلة إن كانت بنية القربة إلى الله، تعني أنّ المؤمن مهتم بدينه ومتوجّه إلى الله، وأنا جئت لهذا ليتوجّه الناس إلى الله.

آنچه ارایه شد، توضیحات مختصری بود و تفاصیل آن را انشاء الله در کتاب تفسیر سوره‌ی توحید در آینده خواهی خواند. من خادم مؤمنین و شما هستم و پاسخ دادن به پرسش‌های شما بر من هیچ سنگینی نمی‌کند، بلکه این پاسخ‌گویی شرافتی برای من محسوب می‌گردد و همچنین از نعمت‌های الهی بر من می‌باشد. بسیار بودن سؤال‌هایت اگر با نیّت نزدیک شدن به خداوند باشد نشانه‌ی اهتمام سؤال کننده نسبت به دینش و توجه‌اش به خداوند است و من برای این آمده‌ام که مردم را متوجه خداوند نمایم.

وأرجو أن تعذرني وتقيل عثرتي إن كنت قصّرت معك في شيء.

امیدوارم مرا ببخشی و از خطایم درگذری اگر در مورد شما کوتاهی و تقصیری مرتکب شده باشم.

******