دلی (قلب) که انسان با آن احساس و ادراک می‌کند چیست؟

(ما هو القلب الذي يعي به الانسان) ..

دلی (قلب) که انسان با آن احساس و ادراک می‌کند چیست؟

ذكر القلب كثيراً، قال تعالى: ﴿وَيُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ﴾⁽⁾، ﴿وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي﴾⁽⁾، ﴿إِذْ جَاء رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ﴾⁽⁾، وغيرها من الآيات، وأما الرويات التي ذكرت القلب فكثيرة جداً أيضاً في بيان أن المؤمن يعي بقلبه، وإنه طاهر القلب، وإن قلبه عرش الله وغير ذلك، فما هو معنى القلب ؟

بارها از دل (قلب) یاد شده است. خدای متعال می‌فرماید: «(خدا را به درستی آنچه در قلبش است گواه می‌گیرد)»  ، «(و لکن می‌خواهم که قلبم مطمئن شود!)»  ، «(آنگاه که با دلی رسته از تردید روی به پروردگارش آورد)»  و دیگر آیات. روایاتی نیز که به قلب یا دل اشاره کرده بسیار زیادند، با این مضمون که مؤمن با قلبش احساس می‌کند، مؤمن قلبی پاک دارد، دل مؤمن عرش خدا است و غیره. به راستی معنای قلب یا دل چیست؟

سألت العبد الصالح ^{(علیه السلام)}، فقلت: ما هو معروف أنّ الإنسان يعي بقلبه، وأكيد ليس هو القلب المتعارف بين الناس، فما هو ؟ 

از عبد صالح^{(علیه السلام)} پرسیدم و گفتم: معروف است که انسان با قلبش احساس می‌کند و قطعاً این همان قلب متعارف و معمول بین مردم نیست، این دل چیست؟

فأجابني ^{(علیه السلام)}: (نعم، يعي الإنسان بقلبه، والقلب هو الروح، وكل إنسان مؤمن يعي كلمات الله بحسب حاله، فمن كان له وجود في السماء الثانية فقط وعيه أقل ممن كان له وجود في السماء الثالثة، وهكذا) .

ایشان^{(علیه السلام)} در پاسخ من فرمود: «آری، انسان با قلبش احساس می‌کند. قلب، همان روح است و هر انسان مؤمن کلمات خداوند را متناسب با احوالش، احساس و ادراک می‌نماید. کسی که فقط در آسمان دوم موجودیتی دارد، درک و فهمش از آن که در آسمان سوم موجودیتی دارد کمتر است و به همین ترتیب!».

* * *