پرسش ۱۵۸: آیه‌ی ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا﴾

پرسش ۱۵۸: 

معنای آیه‌ی:

 ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا…﴾

سؤال/ ١٥٨: ما معنى قوله تعالى: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَحِيمٌ﴾([478]) ؟  

معنای این سخن حق تعالی چیست؟ ﴿و چنين است که شما را امّتی میانه قرار دادیم تا بر مردمان گواه باشيد و پيامبر بر شما گواه باشد، و آن قبله‌ای را که بر آن بودی فقط به این جهت قرار دادیم که کسی که از پيامبر پيروی می‌کند را از کسانی که بر پاشنه‌ی خود و بر عقیده‌ی خود بازمی‌گردند، بازشناسیم، هر چند اين سخت، گران است مگر بر آنان که خداوند هدايتشان کرده باشد. خداوند بر آن نیست که ایمان شما را تباه کند. خداوند بر مردمان مهربان و بخشاينده است).([479])

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم

والحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآل محمد الأئمة والمهديين

هم الأمة المحمدية الحقيقية، وهم الثلاث مائة والثلاث عشر، والوسط هو الصراط المستقيم وهو المهدي الأول؛ لأنه وسط بين الأئمة والمهديين، فالأمة الوسط هم أتباع المهدي الأول، وأنصار الإمام المهدي (علیه السلام)، وهم أيضاً (خير أمة أخرجت للناس)، بل و (خير أئمة)؛ لأنهم قادة، قال تعالى: ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْراً لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ﴾([480]).

پاسخ:

بسم الله الرحمن الرحیم

والحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

آنها امّت حقیقی محمّدی هستند؛ همان سیصد و سیزده نفر هستند؛ و (میانه)  همان صراط مستقیم است،همان مهدی اول می‌باشد؛ چرا که او در میانه‌ی ائمه و مهدیّین قرار دارد. امّت میانه، پیروان مهدی اول و یاران امام مهدی(علیه السلام) می‌باشند. اینها همچنین ﴿ بهترین امّتی که در میان مردم پدید آمده است ﴾  می‌باشند، و حتی (خیر ائمة) (برترین پیشوایان) هستند؛ زیرا آنها جلودار می‌باشند. حق تعالی می‌فرماید: ﴿شما بهترين امّتی هستيد که برای مردم پديد آمده‌اید، که امر به معروف می‌کنید و نهی از منکر، و به خدا ايمان داريد. اگر اهل کتاب ايمان می‌آوردند برايشان بهتر بود. برخی از ايشان مؤمن‌اند ولی بيشترين آنها فاسق و نافرمان‌اند.﴾([481])

قال تعالى: ﴿حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ﴾([482])، والصلاة هي (الولاية)([483])، أي حافظوا على الولاية، والصلاة الوسطى أي الولاية بين الأئمة والمهديين، أي ولاية المهدي الأول في بداية ظهور الإمام المهدي (علیه السلام)؛ لأن المهدي الأول من المهديين، وأيضاً يعد من الأئمة، كما في الروايات عنهم (علیهم السلام)  التي تعد الأئمة من ولد علي وفاطمة عليهما السلام اثني عشر.

و نیز می‌فرماید: ﴿ نمازها و نماز ميانه را پاس بداريد و خاضعانه برای خدا به پا خیزید﴾([484]) ؛ نماز همان (ولایت) است؛([485]) یعنی ولایت را پاس بدارید. نماز میانه یعنی ولایت میان ائمه و مهدیّین؛ یعنی ولایت مهدی اول در آغاز ظهور امام مهدی(علیه السلام)؛ زیرا مهدی اول، از مهدیّین است و او از ائمه نیز محسوب می‌گردد؛ همان گونه که در روایات ائمه(علیهم السلام)، تعداد ائمه دوازده نفر از فرزندان علی و فاطمه(علیهما السلام) شمرده شده‌اند.

عن أَبي جعفر (علیه السلام)، قَال: (قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم)  إِنِّي واثْنَيْ عَشَرَ مِنْ وُلْدِي وَأَنْتَ يَا عَلِيُّ زِرُّ الْأَرْضِ يَعْنِي أَوْتَادَهَا وَجِبَالَهَا بِنَا أَوْتَدَ اللَّهُ الْأَرْضَ أَنْ تَسِيخَ بِأَهْلِهَا، فَإِذَا ذَهَبَ الِاثْنَا عَشَرَ مِنْ وُلْدِي سَاخَتِ الْأَرْضُ بِأَهْلِهَا وَلَمْ يُنْظَرُوا) ([486]).

امام باقر(علیه السلام) فرمود: رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: (من و دوازده نفر از فرزندان من و تو ای علی، (زِرّ) زمین هستیم؛ یعنی میخ‌ها و کوه‌های آن. به واسطه‌ی ما خدا زمین را نگه داشته است که اهالی خود را در آن فرو نبرد. وقتی دوازده نفر از فرزندان من رفتند، زمین اهل خود را فرو می‌برد و به آنها فرصت داده نمی‌شود).([487])

عَنْ زُرَارَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) يَقُولُ: (الِاثْنَا عَشَرَ الْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ كُلُّهُمْ مُحَدَّثٌ مِنْ وُلْدِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم)  وَوُلْدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (علیه السلام) فَرَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم)  وَعَلِيٌّ (علیه السلام) هُمَا الْوَالِدَانِ)([488]).

ابو جعفر(علیه السلام) می‌فرماید: (دوازده امام از آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)، همگی مُحَدّث (فرشتگان با آنها سخن می‌گویند) از فرزندان رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) و از فرزندان علی(علیه السلام) هستند، و رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) و علی(علیه السلام) پدران آنها هستند).([489])

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام)، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِّ، قَالَ: (دَخَلْتُ عَلَى فَاطِمَةَ (علیها السلام)  وَبَيْنَ يَدَيْهَا لَوْحٌ فِيهِ أَسْمَاءُ الْأَوْصِيَاءِ مِنْ وُلْدِهَا، فَعَدَدْتُ اثْنَيْ عَشَرَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ (علیه السلام)، ثَلَاثَةٌ مِنْهُمْ مُحَمَّدٌ وَثَلَاثَةٌ مِنْهُمْ عَلِيٌّ)([490]).

از امام باقر(علیه السلام) از قول جابر بن عبدالله انصاری روایت شده است که فرمود: (مَحضر فاطمه(علیها السلام) وارد شدم در حالی که بین دستانش لوحی بود که در آن نام‌های اوصیا از فرزندان او بود. (آن را) شمردم. دوازده نفربودند. آخرین آنها قائم(علیه السلام) بود. سه نفر آنها محمد و سه نفر آنها علی بود).([491])

عن أمير المؤمنين (علیه السلام): (إن لهذه الأمة اثني عشر إمام هدى من ذرية نبيها وهم مني) ([492]).

از امیر المؤمنین(علیه السلام) روایت شده است: (این امّت دوازده امام هدایت‌گر دارد که از فرزندان پیامبرشان هستند و آنها از من می‌باشند).([493])

وقال تعالى: ﴿زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَلا غَرْبِيَّة﴾: أي (زيتون وسط)، وهو (المهدي الأول ) ، فهو الوسط بين الأئمة والمهديين (علیهم السلام). وهو أيضاً شجرة الزيتون التي تخرج من طور سيناء ﴿وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلْآكِلِينَ﴾([494]).

حق تعالی می‌فرماید: ﴿ زیتونی که نه خاوری است و نه باختری)، یعنی (زیتون میانه) و او (مهدی اول) است که در میان ائمه و مهدیّین(علیهم السلام) قرار دارد. همچنین او درخت زیتونی است که در طور سینا می‌روید: ﴿ و درختی است که در طور سينا می‌رويد، روغن می‌دهد و آن روغن، نان خورشی برای خورندگان است).([495])

******

[478]- البقرة : 143.

[479] - بقره: 143.

[480]- آل عمران : 110.

[481] - آل عمران: 110.

[482]- البقرة : 238.

[483]- عن داود بن كثير قال : قلت لأبي عبد الله (علیه السلام): أنتم الصلاة في كتاب الله عز وجل وأنتم الزكاة وأنتم الحج؟ فقال: (... يا داود نحن الصلاة في كتاب الله عز وجل، ونحن الزكاة  ونحن الصيام ونحن الحج ونحن الشهر الحرام ونحن البلد الحرام ونحن كعبة الله ونحن قبلة الله ونحن وجه الله قال الله تعالى: فأينما تولوا فثم وجه الله ...) بحار الأنوار: ج24 ص303.

[484] - بقره: 238.

[485] - از داوود بن کثیر روایت شده است: به ابو عبد الله ع عرض کردم: آیا شما نماز در کتاب خداود عزّوجل هستید؟ و آیا شما زکات و حج می‌باشید؟ فرمود: (... ای داوود! ما همان نماز در کتاب خداوند عزّوجل هستیم، ما زکات هستیم، ما روزه هستیم، ما حج هستیم، ما ماه حرام هستیم، ما سرزمین حرام هستیم، ما کعبه‌ی خدا و قبله‌ی خدا و وجه خدا هستیم. حق تعالی می‌فرماید: ﴿فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللهِ﴾ (به هر سو نظر کنید، وجه خدا همان جا است)....). بحار الانوار: ج 24 ص 303.

[486]- الكافي : ج1 ص535 ح17.

[487] - کافی: ج 1 ص 535 ح 17.

[488]- الكافي : ج1 ص534 ح7.

[489] - کافی: ج 1 ص 534 ح 7.

[490]- الكافي : ج1 ص533 ح9.

[491] - کافی: ج 1 ص 533 ح 9.

[492]- غيبة الطوسي : ص154.

[493] - غیبت طوسی: ص 154.

[494]- المؤمنون : 20.

[495] - مؤمنون: 20.