پرسش ۶۴۲: نظر شما در مورد صحابه و ازدواج موقت و عزای امام حسین(ع) چیست؟

پرسش ۶۴۲: 

نظر شما در مورد صحابه و ازدواج موقت و عزای امام حسین(ع) چیست؟

السؤال/ ٦٤٢:

١- ما قولكم في الصحابة الذين رضي الله عنهم وانتقل الرسول صلى الله عليه وسلم إلى الرفيق الأعلى وهو راض عنهم (أبو بكر وعمر وعثمان وعلي رضي الله عنهم)؟

پرسش ۶۴۲:

۱- نظر شما درباره‌ی این صحابه «ابوبکر، عمر، عثمان و علی(ع) » چیست؟  کسانی که خداوند از آن‌ها راضی گشت و پیامبر در حالی به رفیق اعلی منتقل‌شد که از آن‌ها راضی‌بود.

٢- ما حكم المتعة التي اتخذتها الشيعة ذريعة للتوصل إلى انتهاك أعراض الناس؟

۲- حکم متعه که شیعه آن‌را دستاویزی برای دریدن پرده‌ی ناموس مردم قرار‌داده‌اند، چیست؟

٣- ما حكم إسالة الدماء في عاشوراء وفي الشريعة الإسلامية، معلوم أنّ الحزن غير مرغوب فيه؟

۳- حکم خون ریختن در عاشورا و در شریعت اسلامی چیست؟ با توجه به این که واضح‌است که این نوع حزن پسندیده نیست.

٤- سيدنا الحسن وسيدنا الحسين إخوان ولدا علي رضي الله عنه وابنا فاطمة الزهراء رضي الله عنها، ولكل منهما موقف عظيم، سيدنا الحسن وحّد الله به الأمة الإسلامية وجمع الله به جماعة المسلمين وأصلح بين فئتيهم، وسيدنا الحسين رضي الله عنه موقفه كذلك عظيم ومعروف، فلماذا تتجدد الأحزان لموقفه وينسى أمر سيدنا الحسن وهو أراه أولى بالاحتفال به رضي الله عنه؟

۴- سید ما حسن و سید ما حسین(ع)، هر دو برادر و فرزندان علی(ع) و پسران فاطمه‌ی‌زهرا(ع) هستند و هر‌یک از این دو موضع‌گیری سترگی دارند. خداوند به‌وسیله‌ی سید ما حسن(ع) امت‌اسلامی‌ را وحدت بخشید و خدا با او جماعت مسلمین‌را گرد‌آورد و بین جماعات آن‌ها آشتی برقرار‌کرد. موضع‌گیری سید ما حسین(ع) نیز عظیم و شایسته‌است ولی چرا برای موضع‌گیری او، مرتب حزن و اندوه می‌شود و امر سید ما حسن(ع) فراموش‌می‌گردد؟ و حال آن که به نظر من این کار وی شایسته‌ی برپایی جشن و شادمانی است.

٥- لماذا لا تكون وصيتك للشيعة أن يتوحدوا في صلاة في مسجد واحد المسلمون كلهم سنة وشيعة؟                                                                        المرسل: صقر البراري

۵- چرا به شیعیان سفارش ‌نمی‌کنی که در نماز در مسجد مسلمانان که همگی سنی و شیعه هستند یک‌پارچه حضور یابند؟

 فرستنده: صقر البراری

الجواب: بسم الله الرحمن الرحيم .. الحمد لله رب العالمين، وصلى الله على محمد وآله الأئمة والمهديين وسلم تسليماً كثيراً.

١- الصحابة المرضي عنهم والموصوفون بالإيمان نترضى عليهم، ولكن علينا أن نحقق في كل صحابي هل هو ممن رضي الله عنهم ومن المؤمنين، ولعل أحاديث الحوض التي رواها البخاري وغيره سبباً كافياً لجعلنا نقلق من هذه الجهة، وإليك بعضها:

پاسخ:  بسم اللّه الرحمن الرحیم

و الحمد للّه رب العالمین، و صلی اللّه علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً کثیراً.

۱- آن دسته از صحابی مرضی‌عنه که به ایمان موصوف‌اند، مورد تایید ما نیز هستند ولی ما باید در مورد تک تک اصحاب تحقیق‌کنیم و ببینیم آیا او از جمله کسانی است که خدا و مؤمنین از او راضی و خوشنودند. شاید احادیث حوض که بخاری و دیگران روایت کرده‌اند، دلیلی کافی بر این باشد که ما در این خصوص نگران‌باشیم. برخی از آن‌ها‌را به شما ارائه می‌کنم:

ورد في صحيح البخاري - البخاري ١٤٠١ - ١٩٨١م دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع -طبعة بالأوفست عن طبعة دار الطباعة العامرة بإستانبول ج٥ ص١٩١ - ١٩٢:

(باب/ وكنت عليهم شهيداً ما دمت فيهم فلما توفيتني كنت أنت الرقيب عليهم وأنت على كل شيء شهيد: حدثنا أبو الوليد، حدثنا شعبة، أخبرنا المغيرة بن النعمان، قال: سمعت سعيد بن جبير، عن ابن عباس رضي الله تعالى عنهما، قال: خطب رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال: يا أيها الناس، إنكم محشورون إلى الله حفاة عراة غرلاً، ثم قال: كما بدأنا أول خلق نعيده وعداً علينا إنا كنا فاعلين، إلى آخر الآية، ثم قال: ألا وأنّ أول الخلائق يكسى يوم القيامة إبراهيم، ألا وأنه يجاء برجال من أمتي فيؤخذ بهم ذات الشمال فأقول يا رب أصيحابي فيقال إنك لا تدري ما أحدثوا بعدك، فأقول كما قال العبد الصالح وكنت عليهم شهيداً ما دمت فيهم فلما توفيتني كنت أنت الرقيب عليهم، فيقال: إنّ هؤلاء لم يزالوا مرتدين على أعقابهم منذ فارقتهم).

در صحیح بخاری (بخاری ۱۴۰۱ / ۱۹۸۱ م، انتشارات دار الفکر چاپ استانبول جلد ۵ صفحه ۱۹۱ و ۱۹۲) آمده‌است:

بابِ: ﴿و كنت عليهم شهيدا ما دمت فيهم فلما توفيتنى كنت انت الرقيب عليهم و انت على كل شىء شهيد﴾: پیامبر خدا(ص) خطبه‌ای خواند و فرمود: «ای مردم، همانا شما پا‌برهنه و عریان و ختنه‌نشده در قیامت در پیشگاه‌خدا حاضر‌می‌شوید. سپس فرمود (این آیه را تلاوت نمود): «(و چنان‌که نخستین‌بار بیافریدیم، آفرینش از‌سر‌گیریم. این وعده‌ای است که برآوردنش بر عهده‌ی ما است و ما چنان خواهیم‌کرد) ... تا آخر آیه».. سپس فرمود: «نخستین کسی که روز قیامت پوشانده‌می‌شود ابراهیم(ع) است. بدانید به زودی مردانی از امتم آورده‌می‌شوند که آن‌ها‌را به‌طرف جهنم می‌برند. من می‌گویم خدایا اصحابم. در جوابم گفته‌می‌شود: تو نمی‌دانی آنان بعد از تو چه بدعت‌هایی ایجاد‌کردند. در این هنگام من سخنی‌را می‌گویم که بنده‌ی صالح خدا (عیسی(ع)) گفت: «(و من تا در ميانشان‌بودم نگهبان عقيده‌شان‌بودم و چون مرا ميرانيدی تو خود نگهبان عقيده‌شان گشتی)». و خطاب‌می‌شود: آن‌ها بعد از تو همواره به اعقاب خود یعنی زمان جاهلی بر‌می‌گشتند.

وفي صحيح البخاري ج٥ ص١٩٢: (باب/ قوله إن تعذبهم فإنهم عبادك وإن تغفر لهم فإنك أنت العزيز الحكيم: حدثنا محمد بن كثير، حدثنا سفيان، حدثنا المغيرة ابن النعمان، قال: حدثني سعيد بن جبير، عن ابن عباس، عن النبي صلى الله عليه وسلم، قال: إنكم محشورون، وإنّ ناساً يؤخذ بهم ذات الشمال فأقول كما قال العبد الصالح وكنت عليهم شهيداً ما دمت فيهم إلى قوله العزيز الحكيم).

در صحیح بخاری ج ۵ ص ۱۹۲ آمده‌است: باب: آیه «إن تعذبهم فإنهم عبادك و إن تغفر لهم فإنك أنت العزيز الحكيم»: پیامبر(ص) فرمود: «شما محشور‌می‌شوید و عده‌ای‌را به طرف شِمال (یعنی جهنم) می‌برند. من سخنی‌را می‌گویم که بنده‌ی صالح خدا (عیسی(ع)) گفت: و کنت علیهم‌...».

وفي صحيح البخاري - البخاري ج٥ ص٢٤٠: (باب/ كما بدأنا أول خلق نعيده وعداً علينا: حدثنا سليمان بن حرب، حدثنا شعبة، عن المغيرة بن النعمان شيخ من النخع، عن سعيد بن جبير، عن ابن عباس رضي الله عنهما، قال: خطب النبي صلى الله عليه وسلم فقال: إنكم محشورون إلى الله حفاة عراة غرلاً كما بدأنا أول خلق نعيده وعداً علينا إنا كنا فاعلين، ثم إنّ أول من يكسى يوم القيامة إبراهيم، ألا أنه يجاء برجال من أمتي فيؤخذ بهم ذات الشمال، فأقول: يا رب، أصحابي، فيقال: لا تدري ما أحدثوا بعدك، فأقول كما قال العبد الصالح: وكنت عليهم شهيداً ما دمت إلى قوله شهيد، فيقال: إنّ هؤلاء لم يزالوا مرتدين على أعقابهم منذ فارقتهم).

در صحیح بخاری ج ۵ ص ۲۴۰ آمده‌است: باب: «کما بدانا اول خلق نعیده وعداً علینا»: پیامبر(ص) خطبه‌ای خواند و فرمود: «همانا شما پا‌برهنه و عریان و ختنه‌نشده در قیامت در پیشگاه‌خدا حاضر‌می‌شوید. سپس فرمود (این آیه‌را تلاوت‌نمود): «(و چنان که نخستین‌بار بیافریدیم، آفرینش از‌سر‌گیریم. این وعده‌ای است که برآوردنش بر عهده‌ی ما است و ما چنان خواهیم‌کرد)... تا آخر آیه».. سپس فرمود: «نخستین کسی که روز قیامت پوشانده‌می‌شود ابراهیم(ع) است. بدانید به‌زودی مردانی از امتم آورده‌می‌شوند که آن‌ها‌را به‌طرف جهنم می‌برند. من می‌گویم خدایا اصحابم. در جوابم گفته‌می‌شود: تو نمی‌دانی آنان بعد از تو چه بدعت‌هایی ایجاد کردند. در این هنگام من سخنی‌را می‌گویم که بنده‌ی صالح خدا (عیسی(ع)) گفت: «(و من تا در ميانشان‌بودم نگهبان عقيده‌شان‌بودم و چون مرا ميرانيدی تو خود نگهبان عقيده‌شان گشتی)». و خطاب‌می‌شود: آن‌ها بعد از تو همواره به اعقاب خود یعنی زمان جاهلی بر‌می‌گشتند».

وفي صحيح البخاري - البخاري ج٧ ص٢٠٦: (باب/ في الحوض وقول الله تعالى إنا أعطيناك الكوثر: وقال عبد الله بن زيد: قال النبي صلى الله عليه وسلم: اصبروا حتى تلقوني على الحوض.

حدثنا يحيى بن حماد، حدثنا أبو عوانة، عن سليمان، عن شقيق، عن عبد الله، عن النبي صلى الله عليه وسلم: أنا فرطكم على الحوض.

وحدثني عمرو بن علي، حدثنا محمد بن جعفر، حدثنا شعبة، عن المغيرة، قال: سمعت أبا وائل، عن عبد الله رضي الله عنه، عن النبي صلى الله عليه وسلم، قال: أنا فرطكم على الحوض، وليرفعن رجال منكم ثم ليختلجن دوني فأقول يا رب أصحابي فيقال إنك لا تدري ما أحدثوا بعدك).

و در صحیح بخاری ج ۷ ص ۲۰۶ آمده‌است: باب: درباره‌ی حوض و آیه‌ی: «انا اعطیناک الکوثر»:

پیامبر(ص) فرمود: «صبر پیشه کنید تا مرا در کنار حوض ملاقات کنید.

من پیشاپیش شما در حوض هستم.

من پیشاپیش شما در حوض هستم و بخشی از شما‌را از من جدا می‌کنند و من می‌گویم: خدایا اینها صحابه‌ی من هستند. جواب می‌آید: تو نمی‌دانی که این‌ها بعد از تو چه بدعت‌هایی گذاشتند».

٢- حاولوا أن تنصفوا أنفسكم وتسألوا عن الدليل، فالمتعة شرع الله تعالى وقد نزل فيها قرآن ولم يمنعها رسول الله(ص)، حتى قال فيها عمر برأيه وليس عمر رسولاً ولا حجة من حجج الله، وهاك اقرأ ما في كتبك فلعلك غافل:

۲- بکوشید که خودتان انصاف به‌خرج دهید و از دلیل، پرسش کنید. متعه‌را خدای متعال تشریع فرمود و در تایید آن قرآن نازل‌نمود و رسول‌خدا(ص) از آن باز‌نداشت تا آن‌گاه که عمر به‌رای خودش درباره‌ی آن اظهار نظر کرد؛ عمر نه پیامبر(ص) است و نه حجتی از حجج الهی. بیا آن‌چه را که در کتاب‌های شما است بگیر که چه‌بسا شما در غفلت به‌سر می‌بری.

ورد في البخاري، عن عمران بن الحصين أنه قال: (نزلت آية المتعة في كتاب الله ففعلناها مع رسول الله صلى الله عليه وسلم ولم ينزل قرآن يحرمه ولم ينه عنها حتى مات، قال رجل برأيه ما شاء، قال محمد (أي البخاري): يقال عمر رضي الله عنه)([208]). هذا ما أخرجه البخاري في صحيحه، وهو أصح الكتب بعد القرآن بإجماع من يعتد به من علماء أهل السنة، فقد نصّ بصريح العبارة التي لا تقبل التأويل على إباحة المتعة واستمرار هذه الإباحة إلى يوم القيامة، كما أنّ هذا الحديث نصّ على عدم نزول قرآن يحرمها، وأنه نصّ في عدم نهي النبي(ص) عنها حتى التحق بالرفيق الأعلى، كما أنه صريح أيضاً في أنّ المحرم لها هو الخليفة عمر بن الخطاب.

در بخاری از عمران بن حصین نقل شده‌است: «آیه‌ی متعه در کتاب خدا نازل‌شد و ما همواره با رسول اللّه(ص) به آن عمل‌می‌کردیم و قرآن در حرمت آن نازل‌نشد و رسول‌خدا(ص) از آن نهی‌ننمود تا این که وفات‌یافت. مردی به آن‌چه که دل‌خواهَش‌بود نظر‌داد. محمد (یعنی بخاری) می‌گوید: گفته‌می‌شود عمر‌بوده‌است»([209]). این روایتی است که بخاری در صحیح خود نقل کرده‌است و به اجماع گروه قابل اعتنایی از علمای اهل‌سنت، صحیح بخاری درست‌ترین کتاب‌ها پس از قرآن است. در این کتاب با عبارتی کاملاً روشن که تأویل‌بردار نیست، از مجاز‌بودن متعه و استمرار آن تا روز قیامت سخن گفته‌است؛ کما این که حدیث مزبور بر عدم نزول قرآن در حرمت آن صراحت‌دارد و نیز تاکید‌دارد بر این که پیامبر(ص) تا زمانی که به رفیق اعلی پیوست، از آن نهی‌نفرمود؛ و نیز صراحت‌دارد بر این که حرام کننده‌ی آن، خلیفه عمر بن خطاب‌بوده‌است.

وأما إمام الحديث عند أهل السنة الإمام مسلم، فقد أخرج في صحيحه في باب نكاح المتعة عن إسماعيل، عن قيس، قال: (سمعت عبد الله يقول: كنا نغزو مع رسول الله صلى الله عليه وسلم ليس لنا نساء، فقلنا ألا نستخصي؟ فنهانا عن ذلك، ثم رخص لنا أن ننكح المرأة بالثوب إلى أجل، ثم قرأ عبد الله: "يا أيها الذين آمنوا لا تحرموا طيبات ما أحل الله لكم ولا تعتدوا إن الله لا يحب المعتدين")([210]).

امامِ حدیث نزد اهل سنت، امام مسلم نیز در صحیح خود در باب نکاح متعه این روایت‌را آورده‌است: «با پیامبر خدا(ص) در غزوه‌ای شرکت‌داشتیم و زنان با ما نبودند. عرض کردیم ای رسول خدا آیا خود‌را اخته کنیم؟ پیامبر ما‌را از این کار منع‌فرمود و به ما اجازه‌داد تا با مهریه قرار دادن لباسی، ازدواج‌موقت کنیم. آن‌گاه عبداللّه این آیه‌را قرائت‌کرد: «(ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چیزهای پاکیزه‌ای را که خدا بر‌شما حلال کرده‌است حرام مکنید و از حد مگذرید که خدا تجاوز‌کنندگان را دوست‌ندارد)([211]).

وفي رواية أخرى كما في صحيح مسلم أيضاً عن أبي نضرة، قال: (كنت عند جابر بن عبد الله، فأتاه آت فقال: ابن عباس وابن الزبير اختلفا في المتعتين، فقال جابر: فعلناهما مع رسول الله صلى الله عليه وسلم ثم نهانا عمر فلم نعد لهما)([212]).

در روایتی دیگر در صحیح مسلم از ابی نضره که گفت: «... نزد جابر بن عبداللّه‌بودم. کسی آمد و گفت: ابن عباس و ابن زبیر در دو متعه با هم اختلاف کرده‌اند. جابر گفت: با رسول خدا(ص) هر دو را به‌جا آوردیم سپس عمر آن دو را نهی کرد و ما هم دیگر پس از آن به‌جا نیاوردیم»([213]).

وأخرج الإمام مسلم أيضاً: (... كان ابن عباس يأمر بالمتعة، وكان ابن الزبير ينهي عنها، قال: فذكر ذلك لجابر بن عبد الله، فقال: على يدي دار الحديث، تمتعنا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم فلما قام عمر قال: إنّ الله كان يحل لرسوله ما شاء بما شاء، وإنّ القرآن قد نزل منازله فأتموا الحج والعمرة لله كما أمركم الله، وأبتوا ([214]) نكاح هذه النساء، فإن أوتي برجل نكح امرأة إلى أجل إلا رجمته بالحجارة)([215]).

هم‌چنین امام مسلم می‌گوید: «.... ابن عباس متعه‌را حلال می‌دانست و ابن زبیر از آن نهی‌می‌کرد. نزد جابر بن عبداللّه رفتم و مساله‌را جویا شدم. جابر گفت جریان حدیث در دست من است. ما در عهد رسول خدا(ص) متعه می‌کردیم اما چون وقت خلافت عمر فرا‌رسید عمر گفت: خداوند آن‌چه را خواست بر رسولش حلال کرد و قرآن نیز جای خود‌را دارد. حج و عمره‌را آن گونه که خدا دستور داده‌است انجام‌دهید و ازدواج با این زنان‌را قطعی کنید. اگر مردی‌را نزد من بیاورند که زنی‌را ازدواج موقت کرده باشد، او‌را سنگسار‌می‌کنم»([216]).

فاتقوا الله ولا تتكلموا بدين الله بغير علم.

تقوای‌الهی پیشه کنید و بدون علم در دین خدا سخن مگویید.

٣- عاشوراء تُذكّر المؤمنين بدين الله وحاكمية الله تعالى التي تطاول عليها من تطاول بغير وجه حق.

۳- عاشورا دین خدا و حاکمیت خدای متعال‌را که برخی بدون این که حق داشته باشند، به آن تاختند و به آن تعرض نمودند، برای مؤمنین یادآوری‌می‌کند.

٤- عزاء الحسين هو عزاء الحسن وعلي ورسول الله، بل كل الأنبياء والمرسلين؛ لأنّ هدفه التذكير بدين الله ومظلومية خلفاء الله.

۴- عزاداری برای حسین(ع) همان عزاداری برای حسن و علی(ع)و رسول‌اللّه(ص)، و بلکه عزاداری برای تمام پیامبران و مرسلین(ع) است، زیرا هدف آن یادآوری دین خدا و مظلومیت خلفای‌الهی است.

٥- هدف الإمام هو جمع الإنسانية برمتها على دين التوحيد الخالص.

اللجنة العلمية/ أنصار الإمام المهدي

أبو محمد الأنصاري - ١٥/ شوال/ ١٤٣١هـ ق

۵- هدف امام، گرد‌آوردن انسانیت با همه‌ی ابعاد وجودی آن گرد دین توحید خالصانه‌است.

     هیأت علمی انصار امام مهدی(ع)

 ابومحمد انصاری - ۱۵/شوال/۱۴۳۱ ه.ق

* * * * * *

[208]- صحيح البخاري، باب قوله تعالى: (وأنفقوا في سبيل الله ولا تلقوا بأيديكم إلى التهلكة) - من كتاب التفسير من جزئه الثالث ص71.

[209]- صحیح بخاری: باب قوله تعالی «وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ» - از کتاب تفسیر از جزء سوم صفحه 71.

[210]- صحيح مسلم:ج4 ص130.

[211]- صحیح مسلم: ج 4 ص 130.

[212]- صحيح مسلم:ج4 ص59.

[213]- صحیح مسلم: ج 4 ص 59.

[214]- هكذا وردت في المصدر.

[215]- صحيح مسلم: ج4 ص38.

[216]- صحیح مسلم: ج 4 ص 38.